احساس بی ارزشی چیست؟
احساس بی ارزشی اغلب شامل احساس بی اهمیتی در خود است و به شدت با ناامیدی و سرزنش خود مرتبط است.
چنین احساساتی اغلب یکی از علائم رایج افسردگی هستند، اما ممکن است به دلیل مواردی مانند اعتماد به نفس پایین، بی توجهی، سابقه مورد سوء استفاده قرار گرفتن، ضربه روحی، یا موقعیت های دشواری که تهدیدی برای احساس خود فرد هستند ایجاد شوند.
احساس بی ارزشی می تواند ناراحتی قابل توجهی ایجاد کند و عملکرد عادی را در زندگی روزمره دشوار کند. زمانی که احساس می کنید هیچ کاری درست نیست یا هیچ یک از تلاش های شما تغییری ایجاد نمی کند، ممکن است برای شما سخت باشد که انگیزه دنبال کردن اهداف خود را دنبال کنید. به همین دلیل، یافتن راه هایی برای مدیریت این احساسات دشوار و جستجوی کمک در صورت نیاز بسیار مهم است.
علت احساس بی ارزشی چیست؟
احساس بی ارزشی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. تربیت، تجارب اجتماعی، سبک مقابله با اضطراب، رویدادهای استرس زا، و شرایط سلامت روان همگی ممکن است نقش داشته باشند. برخی از دلایلی که ممکن است شما با چنین احساساتی دست و پنجه نرم کنید عبارتند از:
ترومای دوران کودکی
ممکن است تجربه های منفی دوران کودکی داشته باشید که اثری ماندگار از خود بر جای گذاشته است. بی توجهی، سوء استفاده و بدرفتاری در دوران کودکی می تواند در ایجاد احساس بی ارزشی نقش داشته باشد. کودکانی که مورد آزار قرار میگیرند یا اغلب توسط والدین یا سایر مراقبان مورد انتقاد قرار میگیرند، ممکن است این احساسات بیاهمیت را در بزرگسالی نیز به همراه داشته باشند. تحقیقات نشان داده است که این آسیب های اولیه بین فردی با احساس بی ارزشی بعدی مرتبط است.
نسبت دادن وقایع منفی به خودتان
ممکن است رویدادهای منفی را به اعمال یا ویژگی های خود نسبت دهید. افرادی که مستعد نسبت دادن رویدادهای منفی به علل درونی هستند، ممکن است علائم افسردگی از جمله بی ارزشی را بیشتر تجربه کنند.
سرزنش شدن در گذشته
ممکن است در گذشته مورد انتقاد دیگران قرار گرفته باشید. تجارب منفی که در آن شخص مورد تحقیر قرار گرفته یا با انتقاد دیگران روبرو شده است نیز می تواند احساس بی ارزشی را در افراد ایجاد کند.
مشکل در کنترل استرس
ممکن است برای مقابله با استرس مشکل داشته باشید. استرس حاد و مزمن هر دو می تواند بر تصورات فرد از خود تأثیر بگذارد. ممکن است پس از تجربه یک شکست جدی مانند مشکلات مالی، طلاق یا از دست دادن شغل احساس بی ارزشی کنید.
بیماریهای سلامت روان
ممکن است یک بیماری روانی داشته باشید. اختلالات خلقی مانند اختلال افسردگی اساسی اغلب با علائمی مانند شرم، احساس گناه، ناامیدی و بی ارزشی مشخص می شوند.
اگر احساس بی ارزشی می کنید چه کاری می توانید انجام دهید
اگر احساس بی ارزشی را تجربه می کنید، اقدامات کوچک و عملی وجود دارد که می توانید انجام دهید که ممکن است به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید. در اینجا به چند راهکار می پردازیم:
با خودتان مهربانانه صحبت کنید
افرادی که احساس بی ارزشی می کنند اغلب درگیر افکار منفی و خودسرزنشی می شوند. ممکن است در ابتدا چالش برانگیز باشد، اما روی رفتار مهربانانه با خودتان تمرکز کنید. وقتی متوجه خودگویی منفی میشوید، به دنبال راههایی باشید که بتوانید آن افکار را به شیوهای مثبتتر یا واقعیتر تنظیم کنید. به جای اینکه فکر کنید «از خودم متنفرم» یا «هرگز نمیتوانم این کار را انجام دهم»، ممکن است بگویید: «من میتوانم هر روز کارهای کوچکی انجام دهم تا پیشرفت کنم».
به زمانی که بی ارزشی ضربه می زند توجه کنید
گاهی اوقات این احساسات منفی در پاسخ به موقعیتها، افکار، تجربیات یا حتی افراد خاص به وجود میآیند. شروع به توجه کنید که چه زمانی این احساسات ظاهر می شوند، چه اتفاقی می افتد زمانی که رخ می دهند، و چه نوع افکاری ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. این یکی از راههای کمک به مبارزه با نشخوار فکری منفی است که ممکن است به احساس بی کفایتی دامن بزند.
یک دفتر سپاسگزاری تهیه کنید
زمانی که زندگی خود را به شکل نامطلوبی با زندگی دیگران مقایسه می کنید، بی ارزشی ممکن است به وجود بیاید. به جای افتادن در تله نگاه کردن به راه هایی که به نظر می رسد کمبود دارید، یک دفتر خاطرات سپاسگزاری را در نظر بگیرید که در آن هر روز زمان کمی را صرف فکر کردن در مورد چیزهایی کنید که برای آنها سپاسگزار هستید. تمرکز مجدد افکار به این روش می تواند از شما در برابر اثرات منفی مقایسه و حسادت محافظت کند.
برای شخص دیگری کاری انجام دهید
گاهی اوقات وقتی احساس بی ارزشی می کنید، تمرکز توجه بر چیزی غیر از خودتان می تواند کمک کننده باشد. تحقیقات نشان داده است که درگیر شدن در فعالیت های اجتماعی مانند داوطلب شدن برای جامعه خود یا کمک به فرد دیگری که نیازمند است، می تواند تأثیر مثبتی بر شادی و رفاه فرد داشته باشد. کمک به دیگران همچنین می تواند به شما کمک کند احساس ارتباط و هدف بیشتری داشته باشید.
یک اپلیکیشن سلامت روان را امتحان کنید
تعدادی اپلیکیشن موبایل مختلف برای بهبود سلامت روان اختصاص داده شده است. برخی از برنامهها ممکن است ابزارهایی مانند جملات تاکیدی مثبت، آموزش تمرکز حواس، یا تمرینهایی که ریشه در درمان شناختی-رفتاری (CBT) دارند ارائه کنند که برای کمک به شما در شناسایی و تغییر الگوهای تفکر منفی طراحی شدهاند.
اگر احساس بی ارزشی می کنید چگونه می توانید کمک بگیرید
مهم است که به یاد داشته باشید که احساس بی ارزشی می تواند نشانه ای از یک وضعیت سلامت روانی باشد. اگر چنین احساساتی مداوم، ناراحتکننده هستند یا انجام کارهای روزمره را دشوار میکنند، با روانپزشک خود صحبت کنید یا با یک متخصص سلامت روان تماس بگیرید.
روانپزشک شما ممکن است از شما در مورد احساسات و سایر علائمی که تجربه کرده اید بپرسد. او همچنین ممکن است از شما بخواهند که یک پرسشنامه برای غربالگری علائم افسردگی یا اضطراب پر کنید. همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی و آزمایشهای آزمایشگاهی برای رد کردن شرایط پزشکی که ممکن است به علائم افسردگی منجر شود، انجام دهید.
همچنین ممکن است بخواهید درمان آنلاین را امتحان کنید. تحقیقات نشان می دهد که درمان آنلاین می تواند به اندازه درمان سنتی چهره به چهره موثر باشد. درمان آنلاین روشی در دسترس و اغلب مقرون به صرفه برای دریافت کمک برای نگرانی های مربوط به سلامت روان ارائه می دهد. خدماتی که درمان آنلاین ارائه میکنند میتوانند از نظر آنچه ارائه میدهند، قیمت آنها و نحوه انجام جلسات درمانی متفاوت باشند.
سخنی از دکتر کریمی
در حالی که هر کسی ممکن است هر چند وقت یکبار احساس بی ارزشی کند، اگر چنین احساساتی مزمن و فراگیر باشند، می تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می توانید انجام دهید که ممکن است به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
کمک های حرفه ای نیز در دسترس است، از جمله روان درمانی آنلاین، داروها یا ترکیبی از این دو. افسردگی می تواند در طول زمان بدتر شود، بنابراین با صحبت کردن با متخصصان همکار من در مورد احساس بی ارزشی می توانید اطمینان حاصل کند که قبل از بدتر شدن علائم، تحت درمان قرار می گیرید.
برای رزرو نوبت روان درمانی یا درمان دارویی به صفحه رزرو نوبت مراجعه نمایید.