اختلال بد شکل انگاری بدن (BDD) با وسواس مداوم نسبت به نقص جزیی و یا نقصی که اصلا وجود ندارد در ظاهر فیزیکی مشخص می شود. نگرانی های ظاهری عادی به یک وسواس تبدیل می شود و شروع به تداخل در زندگی فرد می کند. اختلال بد شکل انگاری بدن اکنون در گروه DSM-5 وسواس اجباری و اختلالات مرتبط طبقه بندی می شود (فنگ و ویلهلم، ۲۰۱۵). مانند سایر مشکلات پزشکی، اختلال بد شکل انگاری بدن از نسبتاً خفیف تا شدید متغیر است.
افراد مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن می توانند هر قسمت از بدن خود (مانند مو، پوست، بینی، سینه یا معده) را دوست نداشته باشند. در واقعیت، یک نقص درک شده ممکن است فقط یک نقص جزئی باشد یا چیزی که دیگران به طور خاص متوجه آن نمی شوند. اما برای افرادی که اختلال بدشکل انگاری دارند، این نقص قابل توجه و برجسته است و اغلب باعث درد شدید احساسی می شود که در زندگی آنها اختلال ایجاد می کند. “نقص” بیشتر در ذهن آنهاست تا بدنشان.
شایعترین افکار در مبتلایان به اختلال بد شکل انگاری بدن چیست؟
افکار زیر شایع ترین تحریف هایی هستند که افراد مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن را آزار می دهند. هدف درمان شناختی-رفتاری تغییر این نوع افکار است .
- زشت پنداشتن خود. افراد مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن کاملاً متقاعد شده اند که نقص های ظاهری آنها واقعی است و معتقدند که زشت به نظر می رسند یا به نوعی تغییر شکل یافته اند در حالی که در واقع اینطور نیست. در نتیجه این باور، تقریباً ۲۷ تا ۷۶.۴ درصد از افراد مبتلا به BDD به دنبال راه حل های زیبایی برای نگرانی های خود از جمله روش های جراحی، پوست و دندان هستند. این روش ها معمولاً سودمند نیستند.
- تمرکز بیش از حد. افراد مبتلا به اختلال ببد شکل انگاری بدن بیش از حد بر جزئیات کوچک ظاهر خود تمرکز می کنند. آنها طوری رفتار می‌کنند که انگار با دوربین دوچشمی به آنها خیره شده اند. تمرکز بیش از حد روی خود مانع از دیدن سایر جنبه های ظاهری آنها می شود.
- حساسیت زیبایی شناختی. افراد مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن معتقدند که ظاهر آنها بسیار مهم است . آنها جذابیت را با شادی اشتباه می گیرند، به عنوان مثال، “من فقط در صورتی می توانم خوشحال باشم که ظاهرم بهبود یابد.”
- “آنها ظاهر من را مسخره می کنند.” این سوگیری به عنوان تفکر ارجاعی شناخته می شود. تفکر ارجاعی شامل این باور نادرست است که افراد دیگر به نقص تصور شده توجه ویژه ای می کنند، به عنوان مثال، “من متقاعد شده ام که آن شخص به بدن چاق من خیره شده است.”
- افکار مزاحم. افراد مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن افکار ویا تصاویر مزاحم را تجربه می کنند. آنها هر روز ساعت ها به عیب های واقعی یا درک شده خود فکر می کنند. نسبت به آنها احساس ناتوانی می کنند. افرادی را که به آنها می گویند ظاهرشان خوب است را باور نمی کنند. آنها خود را از نظر ظاهر ناقص می بینند و تصور می کنند که دیگران نیز باید همین کار را انجام دهند.
- کنترل تکانه. بیماران مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن کنترل ضعیفی از تکانه نشان می دهند، به عنوان مثال، نمی توانند در مقابل میل به انجام جراحی زیبایی برای “اصلاح” عیوب درک شده مقاومت کنند.
- رفتار کنترل گرایانه. آنها همچنین به شدت نگران ظاهر افراد دیگر مانند همسر، فرزند یا خواهر و برادر هستند.
- مقایسه ظاهری. افراد مبتلا به اختلال بدشکل انگاری به طور مکرر و بی سر و صدا قسمت های خاص بدن خود را با اعضای بدن دیگران مقایسه می کنند (به عنوان مثال، یک خواهر یا برادر جذاب تر)، اغلب به این نتیجه می رسند که جذابیت کمتری دارند. این مقایسه‌ها با نارضایتی بیشتری از بدن همراه است، به‌ویژه اگر مقایسه با افرادی انجام شود که جذاب‌تر هستند.
- رفتارهای ایمنی جویانه هنگامی که از نظر فیزیکی به فردی که جذاب‌تر تلقی می‌شود نزدیک هستند، افراد مبتلا به اختلال بدشکل انگاری به احتمال بیشتری به یک رفتار ایمنی و حفاظتی متوسل می‌شوند، مانند استتار کردن نقص درک‌شده، اجتناب از تماس چشمی، یا فرار از موقعیت.
- رنج پنهانی. بدشکل انگاری بدن اغلب به عنوان یک اختلال خاموش توصیف می شود. در واقع، بیماران مبتلا به اختلال بد شکل انگاری بدن اغلب آنقدر خجالت می‌کشند که نگرانی خود را برای کسی آشکار کنند یا برای نگرانی‌های ظاهری خود به دنبال درمان روانپزشکی باشند. آنها ممکن است نگران این باشند که دیگران نگرانی آنها را بیهوده بدانند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) به بیماران می آموزد که افکار غیرمنطقی را بشناسند و الگوهای تفکر منفی را تغییر دهند. شناخت درمانی به تمرکز بر عواملی غیر از ظاهر (مانند استعدادها، هوش، ارزش‌های اخلاقی) تأکید می‌کند. به عنوان مثال، آنها یاد می گیرند که ظاهر خود را به شیوه ای آگاهانه، کل نگر و بدون قضاوت مشاهده و توصیف کنند.