با وجودی که اسکیزوفرنی یک وضعیت پیچیده سلامت روان است، طیف وسیعی از گزینه های درمانی موثر برای آن وجود دارد. اسکیزوفرنی یک بیماری است که اغلب به اشتباه درک می شود. این ایده که اسکیزوفرنی قابل درمان نیست یک باورغلط است. در واقع بسیاری از درمان های موثر در دسترس هستند. در حالی که علل اسکیزوفرنی هنوز شناخته نشده است و هیچ درمان قطعی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد، درمان می تواند علائم را تا حد زیادی بهبود بخشد و احتمال بازگشت آنها را کاهش دهد. روش های درمانی زیادی وجود دارد بنابراین می توانید بهترین درمانی را پیدا کنید که برای شما بهترین کارایی را دارد.
زوش های درمان اسکیزوفرنی
داروها: داروهای ضد روان پریشی علائم فوری مانند هذیان و توهم را کاهش می دهند و به جلوگیری از بازگشت آنها کمک می کنند.
روان درمانی بسیاری از علائم را کاهش می دهند، استرس را کاهش می دهند و روش های خود مراقبتی را آموزش می دهند. در صورت نیاز، روان درمانی می تواند مهارت های اجتماعی و کاری را نیز بهبود بخشد. کارشناسان همواره با مطالعه ژنتیک، ساختار مغز و رفتارهای افراد در مورد اسکیزوفرنی اطلاعات بیشتری کسب می کنند. این تحقیق به توسعه درمان های جدید و موثرتر در آینده کمک می کند. مانند سایر بیماری های مزمن، برخی افراد به سرعت بر چالش ها غلبه می کنند در حالی که برخی دیگر به حمایت بیشتری نیاز دارند. بسیاری از افراد می توانند با حداقل علائم زندگی کنند. هنگامی که ریتم خود را با درمان پیدا کردید، می تواند به بهبود خلق و خوی شما، ایجاد مهارت های مقابله و بهبود کیفیت کلی زندگی شما کمک کند.
داروها
در طول اولین دوره یا عود روان پریشی، مصرف داروهای ضد روان پریشی افکار و رفتارهای فوری مربوط به دوره را کاهش می دهد و برای اکثریت قریب به اتفاق مردم موثر است.
بیشتر افراد از استفاده مداوم از دارو سود می برند. دارو می تواند به مدیریت علائم شما و جلوگیری ازعود کمک کند. بهبودها معمولاً در ۲ هفته اول سریع‌تر هستند، اما می‌توانند در طی چند هفته یا چند ماه به بهبود ادامه دهند.
انتخاب یک دارو تصمیمی است که بین شما و پزشکتان گرفته می شود. یک دوست، شریک زندگی یا مراقب نیز ممکن است بخشی از این تصمیم باشد. قبل از شروع، پزشک باید در مورد عوارض جانبی احتمالی، مدت زمان ماندگاری آنها و نحوه مدیریت آنها به شما بگوید.
دو دسته اصلی از داروهای ضد روان پریشی وجود دارد: آنتی سایکوتیک های معمولی و آنتی سایکوتیک های غیر معمول.
آنتی سایکوتیک های معمولی
داروهای ضد روان پریشی سنتی یا معمولی که از دهه ۱۹۵۰ در دسترس هستند، در درجه اول گیرنده های دوپامین را مسدود کرده و به طور موثر توهمات، هذیان ها و سردرگمی مربوط به اسکیزوفرنی را کنترل می کنند. آنتی سایکوتیک های معمولی عبارتند از:
کلرپرومازین (تورازین) فلوفنازین (پرولیکسین) هالوپریدول (Haldol) لوکساپین (لوکسیتان) پرفنازین (Trilafon) تیوتیکسن (Navane) تری فلوپرازین (Stelazine)
در حالی که آنها به کنترل علائم شما کمک می کنند، آنتی سایکوتیک ها عوارض جانبی مختلفی دارند. مدیریت این عوارض جانبی بخش مهم دیگری از درمان است. برخی از افراد عوارض جانبی خفیفی را از داروهای آنتی سایکوتیک معمولی تجربه می کنند و معمولاً چند هفته پس از شروع درمان ناپدید می شوند. ممکن است شامل موارد زیر باشند: دهان خشک، تاری دید، یبوست خواب آلودگی، سرگیجه
عوارض جانبی جدی تر می تواند شامل موارد زیر باشد:
بی قراری، گرفتگی یا اسپاسم عضلانی، حرکات عضلانی ناخواسته به عنوان مثال، ممکن است زبان خود را بیرون بیاورید، لب های خود را لیس بزنید، یا دست های خود را بدون هیچ معنایی تکان دهید. این اتفاق به عنوان دیسکینزی دیررس شناخته می شود. کنترل برخی از عوارض جانبی ممکن است دشوار باشد، اما مهم است که قبل از قطع یا ایجاد هر گونه تغییر در دارو با پزشک خود صحبت کنید. احتمال بازگشت علائم پس از قطع دارو وجود دارد. شما و پزشکتان با هم می توانید یک راه حل موثر پیدا کنید.
آنتی سایکوتیک های آتیپیک
آنتی سایکوتیک های آتیپیک در دهه ۱۹۹۰ معرفی شدند. برخی از این داروها ممکن است بر روی گیرنده های سروتونین و دوپامین تأثیر بگذارند. به همین دلیل، آنها ممکن است علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی را درمان کنند. آنتی سایکوتیک های آتیپیک عبارتند از: آریپیپرازول (Abilify) آسناپین (سافریس) کلوزاپین (کلوزاریل) ایلوپریدون (Fanapt) لورازیدون (لاتودا) اولانزاپین (Zyprexa) پالیپریدون (Invega) ریسپریدون (ریسپردال) کوتیاپین (Seroquel) زیپراسیدون (Geodon) این داروها کمتر باعث اختلالات حرکتی می شوند. آنها می توانند عوارض جانبی مختلفی داشته باشند، مانند: افزایش وزن، دیابت نوع ۲، اختلال عملکرد جنسی، خواب آلودگی، ضربان قلب نامنظم. تغییر رژیم غذایی و برنامه ورزشی، و گاهی اوقات مصرف داروهای اضافی، می تواند خطر این عوارض جانبی را کاهش دهد.
داروی تزریقی طولانی اثر
داروی اسکیزوفرنی به شکل قرص هایی است که هر روز مصرف می کنید یا به صورت تزریقی طولانی اثر (LAI). LAI با آنتی سایکوتیک های آتیپیک استفاده می شود. شما آنها را هر چند هفته یا چند ماه دریافت می کنید. مردم اغلب این گزینه را ترجیح می دهند، زیرا مصرف دارو را آسان تر می کند.
اسکیزوفرنی مقاوم به درمان
در بیش از ۳۴٪ از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به دو یا چند دوره ضد روان پریشی پاسخ نمی دهد. این به عنوان اسکیزوفرنی مقاوم به درمان شناخته می شود.
در حال حاضر، تنها درمان موثر شناخته شده برای این، کلوزاپین، یک آنتی سایکوتیک غیر معمول است. کنترل عوارض جانبی کلوزاپین می تواند دشوارتر از سایر عوارض جانبی دارو باشد.
عوارض جانبی جدی تر ممکن است شامل التهاب در قلب و آگرانولوسیتوز باشد. آگرانولوسیتوز یک اختلال خونی جدی است. خبر خوب این است که نظارت دقیق، مانند آزمایش خون منظم، می تواند این عوارض جانبی را به حداقل برساند. در سال های اخیر، شخصی سازی درمان کلوزاپین این درمان را بهبود بخشیده است.
روان درمانی
در حالی که دارو می تواند به بسیاری از علائم کمک کند، اما آنها به همه جنبه های اسکیزوفرنی نمی پردازند. گفتار درمانی یا روان درمانی می تواند به شما و عزیزانتان کمک کند تا این وضعیت و تأثیرات آن بر زندگی خود را بهتر درک کرده و به آن بپردازید.
بسیاری از انواع روان درمانی می توانند علائم شما را کاهش دهند، به فعالیت های روزمره کمک کنند و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند.
انواع روان درمانی مورد استفاده برای اسکیزوفرنی شامل موارد زیر است:
- درمان شناختی رفتاری (CBT) به شما کمک می کند تا روش های مقابله با علائمی را یاد یگیرید که دارو آنها را برطرف نمی کند. CBT همچنین می تواند به شما در شناسایی و دستیابی به اهداف هم در درمان و هم در زندگی روزمره کمک کند.
- هدف درمان پذیرش و تعهد، بهبود کیفیت زندگی شما با کمک به شما برای تحمل علائم مبتنی بر ذهن آگاهی است. برای مثال، ممکن است یاد بگیرید که توهمات شنیداری را با باز بودن، کنجکاوی، پذیرش و عدم قضاوت نسبت به آنها بپذیرید.
- درمان تقویت شناختی (CET) به شما کمک می کند تا با استفاده از بازی های آموزشی مغز و جلسات گروهی به توانایی شناختی خود اعتماد کنید.
- خانواده درمانی عزیزان را تشویق می کند تا هر زمان که مشکلی پیش آمد، جلسه ای خانوادگی برگزار کنند تا همه بتوانند در مورد مشکل صحبت کنند، فهرستی از راه های رفع آن تهیه کنند و برای یافتن بهترین راه حل برای همه همکاری کنند.
- گروه درمانی می تواند به شما در بهبود مهارت های اجتماعی، مهارت های کاری، روابط و توانایی ادامه درمان کمک کند. گروه درمانی می تواند از احساس انزوا جلوگیری کند و به آزمایش واقعیت کمک کند.
نکاتی برای پایبندی به برنامه درمان اسکیزوفرنی
پیگیری داروها برای بسیاری از افراد دشوار است. ممکن است احساس کنید که دارو کار نمی کند، عوارض جانبی بیش از حد است، یا داروها گران هستند.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر از افراد بدون این بیماری به اختلالات مصرف مواد مبتلا هستند. این ممکن است شامل اختلالات مصرف تنباکو، الکل، حشیش یا کوکائین باشد. مهم است که برای هر گونه اختلال مصرف مواد همزمان با درمان اسکیزوفرنی درمان شوید. اختلالات مصرف مواد می تواند درمان اسکیزوفرنی را پیچیده تر کند.