اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن سلامت روان است که بر افکار، احساسات و رفتارها تأثیر می گذارد. این بیماری با علائمی مانند هذیان و توهم مشخص می شود. هر کسی ممکن است به اسکیزوفرنی مبتلا شود. اغلب در اواخر نوجوانی و در اوایل ۳۰ سالگی فرد ایجاد می شود. اعتقاد بر این است که اسکیزوفرنی حدود ۱ درصد از مردم ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.
تصورات نادرست پیرامون این اختلال رایج است. علیرغم پیشرفت‌هایی که در درک علل و درمان آن صورت گرفته است، این وضعیت می‌تواند برای محققان، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و به‌ویژه کسانی که با آن زندگی می‌کنند چالش‌برانگیز باشد.
مدیریت اسکیزوفرنی مستلزم درمان مداوم است، بنابراین مهم است که گزینه های خود را بدانید و چگونه به خود یا شخص دیگری که با این بیماری زندگی می کند کمک کنید
علائم اسکیزوفرنی
برخی از علائم اسکیزوفرنی را می توان آسان تر تشخیص داد، زیرا آنها کاملاً متمایز از رفتار معمول یک فرد هستند. علائم اسکیزوفرنی اغلب به دو صورت مثبت یا منفی طبقه بندی می شوند. شما می توانید این علائم را به عنوان علائمی که به رفتارهای معمولی اضافه می شوند (مثبت) و علائمی که در زندگی و رفتار بیماران کاهش می یابند (منفی) در نظر بگیرید؛ علائم مثبت آن دسته علائمی هستند که به‌طور معمول تجربه نمی‌شوند، اما در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در طی یک دوره روان پریشانه بروز پیدا می‌کنند. این علائم شامل هذیان و توهم و ازهم‌گسیختگی افکار و گفتار است. علائم منفی نقص در پاسخ‌های عاطفی طبیعی یا سایر فرایندهای فکری است.
بر اساس DSM-5، برای تشخیص اسکیزوفرنی یک فرد باید ۲ یا بیشتر از علائم زیر را در اکثر مواقع حداقل به مدت یک ماه تجربه کند:
- هذیان ها
- توهمات
- گفتار نامنسجمی که به سرعت از موضوعی به موضوع دیگر تغییر می کند
- رفتارهای به شدت آشفته مانند مشکلات مربوط به عملکرد حرکتی یا آشفتگی غیرقابل توضیح یا سرگیجه یا کاتاتونی
- علائم منفی (مثلاً کاهش رسیدگی به سر و وضع خود، کاهش علاقه و ارتباطات با دیگران )
- حداقل یکی از سه علامت اول (هذیان، توهم و گفتار نامنظم) باید وجود داشته باشد.
این علائم باید به طور قابل توجهی بر یک یا چند زمینه اصلی در زندگی شما تأثیر بگذارد مانند کار، روابط، یا به طور کلی مراقبت از خود. همچنین باید علائم مداوم اختلال در طول ۶ ماه با حداقل ۱ ماه علائم فعال وجود داشته باشد.
هذیان ها
هذیان ها باورهای ثابتی هستند که تغییر نمی کنند، حتی وقتی شواهدی به شما داده شود که باورها بر اساس واقعیت نیستند.
افراد می توانند هذیان های مختلفی داشته باشند مانند:
- آزار و اذیت (مردم به من آسیب می زنند)
- ارجاعی (مردم برای من سیگنال های مخفی می فرستند)
- بزرگ نمایی یا خود بزرگ بینی (من ثروتمند و مشهور و در سراسر جهان شناخته شده هستم)
- خود معشوق پنداری (من می دانم که آن شخص عاشق من است)
- نیهیلیستی (پایان جهان در راه است!)
- سوماتیک (کبد من می تواند هر سمی را به ماده ای بی ضرر تبدیل کند)
توهمات
توهمات شامل ادراک «غیر واقعی» یا تجربه چیزی است که دیگران آن را ندارند مانند دیدن چیزی که واقعاً وجود ندارد. توهمات می توانند بر هر یک از حواس شما تأثیر بگذارند، اما اغلب به صورت توهم شنوایی، مانند شنیدن صداهایی که وجود ندارند، رخ می دهند
علل اسکیزوفرنی
در حالی که علل اسکیزوفرنی به طور کامل شناخته نشده است، عوامل خطر، ژنتیک، بیولوژیک ممکن است همه نقش داشته باشند. مانند بسیاری از شرایط سلامت روان، علل اسکیزوفرنی احتمالاً پیچیده و چند وجهی هستند.
تحقیقات قبلی نشان داده است که ناهنجاری‌ها در ساختارهای مغزی یکی از دلایل اصلی آن هستند. عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز نیز به عنوان مسئول برخی از علائم اسکیزوفرنی تصور می شود. مطالعه جدیدتر در سال ۲۰۲۰ نشان داد که سطوح پایین‌تری از پروتئین موجود در اتصالات بین نورون‌ها در اسکن مغز افراد مبتلا به اسکیزوفرنی وجود دارد. این بر مناطقی از مغز که در برنامه ریزی نقش دارند تأثیر می گذارد. با این حال، برای درک کامل این ارتباط باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
افراد با سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک نقش مهمی در ایجاد اسکیزوفرنی دارد.
تشخیص اسکیزوفرنی
افراد اغلب در اوایل بزرگسالی، زمانی که برای اولین بار یک قسمت از هذیان یا توهم را تجربه می کنند، مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده می شوند. این بیماری اغلب به طور رسمی توسط یک متخصص سلامت روان، مانند روانپزشک، روانشناس، یا مددکار اجتماعی بالینی تشخیص داده می شود. با این حال، ممکن است ابتدا از پزشک مراقبت های اولیه خود کمک بگیرید. پزشک شما احتمالاً از ترکیبی از ارزیابی و آزمایشات برای تشخیص شما استفاده می کند، مانند:
- آزمایش خون
- یک معاینه فیزیکی
- تست های تصویربرداری، از جمله تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT)
- سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، سلامت روان، و سابقه پزشکی خانوادگی شما
درمان اسکیزوفرنی
در حالی که هیچ درمانی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد، درمان‌های موثری وجود دارد که عبارتند از:
- داروها
- درمان حمایت اجتماعی
- توانبخشی حرفه ای
- ابزارهای سلامتی، سبک زندگی و مراقبت از خود
هر فرد به روش‌های مختلف به داروها واکنش نشان می‌دهد، بنابراین همکاری نزدیک با پزشکی که تجربه درمان اسکیزوفرنی را دارد، مهم است. داروهایی که اغلب برای اسکیزوفرنی استفاده می شوند، داروهای ضد روان پریشی نامیده می شوند. علاوه بر داروها، بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی از نوعی روان درمانی یا درمان حمایت اجتماعی نیز بهره مند می شوند.
راه های مختلفی وجود دارد که می توانید به مدیریت علائم اسکیزوفرنی کمک کنید:
- از برنامه های منظم روزانه پیروی کنید
- از دوستان، خانواده یا یک گروه حمایتی اسکیزوفرنی کمک بگیرید
- برنامه ای برای اقداماتی که باید در یک بحران انجام دهید ایجاد کنید
- از تکنیک های کاهش استرس استفاده کنید، زیرا استرس ممکن است علائم را تشدید کند.
زندگی با اسکیزوفرنی و مدیریت آن
زندگی با اسکیزوفرنی مانند هر بیماری مزمن دیگری می تواند چالش برانگیز باشد، اما مدیریت و زندگی خوب با اسکیزوفرنی امکان پذیر است. بهترین راه برای انجام این کار، یافتن و پیروی از یک برنامه درمانی مناسب برای شما، تصدیق وضعیت خود و آموزش دیگران، و داشتن یک سیستم پشتیبانی برای زمانی که چالش‌ها پیش می‌آیند.
هدف متخصصان مراقبت های بهداشتی کمک به شما در بیرون ماندن از بیمارستان و جلوگیری از عود یا عود در آینده است. همکاری نزدیک با تیم مراقبت های بهداشتی و آگاه کردن آنها از هرگونه علائم یا تغییر می تواند کمک کننده باشد.
برخی از افراد ممکن است برای کمک به مدیریت یا اجتناب از علائم بیماری خود به استفاده از موادی مانند مواد مخدر یا الکل روی آورند. این می تواند منجر به مشکلات مختلفی شود، بنابراین اگر فکر می کنید که برای تسکین به مواد متکی هستید با پزشک خود تماس بگیرید.
نیازی نیست به تنهایی پیش بروید. اغلب حمایت خانواده، دوستان یا سایر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بسیار مفید است. چیزهای زیادی برای مدیریت اسکیزوفرنی وجود دارد به کار و تلاشی که برای زندگی و مدیریت بیماری خود انجام می دهید افتخار کنید.
عوارض اسکیزوفرنی
هنگامی که اسکیزوفرنی تشخیص داده نشود یا درمان نشود، می تواند عوارضی ایجاد کند، مانند:
- افسردگی
- اضطراب
- افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود
- فوبیای جدید یا بدتر شدن
- مصرف مواد
کمک به فرد مبتلا به اسکیزوفرنی
افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند اغلب می توانند از حمایت و تشویق دوستان و خانواده که می دانند علائم آنها شخصیت و نقاط قوت منحصر به فرد آنها را کاهش نمی دهد، بهره مند شوند.
اما گاهی اوقات، اگر با این بیماری زندگی نکنید، درک علائم ممکن است دشوار باشد و هنگامی که فرد مبتلا به اسکیزوفرنی درمان نمی شود یا درمان او در حال حاضر موثر نیست، علائم می تواند بدتر شود. دانش و تحصیلات می تواند به شما کمک کند تا درک کنید که فرد مبتلا به اسکیزوفرنی در چه شرایطی قرار دارد.
در اینجا چند نکته سریع برای کمک به یک عزیز مبتلا به اسکیزوفرنی آورده شده است:
- در مورد شرایط تحقیق کنید تا اصول اولیه را درک کنید و در مورد تصورات نادرست و انگ و ننگ بیاموزید.
- به آنها کمک کنید تا با حمایت غیرقابل قضاوت از سلامت خود دفاع کنند.
- به آنها کمک کنید تا یک برنامه روزانه را توسعه دهند و ساختار آن را بسازند.
- درک کنید که آنها ممکن است به شیوه های غیرمنتظره ای رفتار کنند یا چیزهایی بگویند که نیاز به شفقت و صبر دارد.
- اگر آنها در یک بحران هستند یا شما در مورد امنیت آنها نگران هستید، آنها را تشویق کنید تا با خط تلفن با اورژانس تماس بگیرند.