اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یا بدبین یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می شود. افراد مبتلا به PPD همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند.
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) چیست؟
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی طولانی مدت بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می شود (پارانویا). افراد مبتلا به PPD اغلب بر این باورند که دیگران سعی در تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها دارند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب فکر نمی کنند که رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز باشد.
اختلال شخصیت پارانوئید یکی از گروهی از شرایط به نام Cluster A یا اختلالات شخصیت غیرعادی است. افراد مبتلا به این اختلالات تفکر یا رفتار غیرعادی و غیرعادی دارند.
توجه به این نکته مهم است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید هذیان یا توهم همراه با پارانویا را تجربه نمی کنند، همانطور که معمولا در اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و دوره های شیدایی شدید در اختلال دوقطبی دیده می شود.
اختلال شخصیت پارانوئید از چه سنی شروع می شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع به تجربه علائم و نشان دادن علائم این بیماری می کنند.
اختلال شخصیت پارانوئید چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
به طور کلی، تحقیقات میزان بالاتری از اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) را در افرادی که زن در بدو تولد تعیین شده بودند نشان می‌دهد، در حالی که نمونه‌های سوابق بیمارستانی نرخ بالاتری از اختلال شخصیت پارانوئید را در افرادی که در هنگام تولد مرد بودند نشان می‌دهند.
افراد مبتلا به PPD بیشتر احتمال دارد:
- در خانواده های کم درآمد زندگی کنند.
- سیاه پوست، بومی آمریکایی یا اسپانیایی باشند.
- بیوه، طلاق گرفته یا جدا شده یا ازدواج نکرده باشند.
تحقیقات بیشتری برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چرا این عوامل خطر با اختلال شخصیت پارانوئید مرتبط هستند و چگونه استرس و تروما در ایجاد آن نقش دارند، مورد نیاز است.
اختلال شخصیت پارانوئید چقدر شایع است؟
اختلال شخصیت پارانوئید نسبتاً نادر است. محققان تخمین می زنند که 0.5٪ تا 4.5٪ از جمعیت عمومی ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.
علائم و نشانه های اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) همیشه مراقب هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در تلاش برای تحقیر، آسیب یا تهدید آنها هستند. این باورهای عموماً بی‌اساس، و همچنین عادات سرزنش و بی‌اعتمادی آنها، در توانایی آنها برای ایجاد روابط نزدیک یا حتی قابل اجرا اختلال ایجاد می‌کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید زندگی اجتماعی خود را به شدت محدود می کنند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است:
- به تعهد، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دیگران شک کنند، باور کنند که دیگران آنها را استثمار یا فریب می دهند.
- مایل نباشند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی را فاش کنند زیرا می ترسند از اطلاعات علیه آنها استفاده شود.
- نابخشوده باشند و کینه به دل بگیرند.
- بیش از حد حساس باشند و انتقادها را ست بپذیرند.
- معانی پنهان در اظهارات معصومانه یا نگاه های معمولی دیگران را بخوانند.
- حملاتی را متوجه شخصیت خود کنند که برای دیگران آشکار نیست.
- بدون دلیل موجه، دائماً شک داشته باشند که همسر یا شریک عاشقانه آنها خیانت می کنند.
- در روابط خود با دیگران سرد و دور باشند و ممکن است برای جلوگیری از خیانت، کنترل کننده و حسود شوند.
- نقش خود را در مشکلات یا درگیری ها نمی بینند، با این باور که همیشه حق با آنهاست.
- در آرامش داشتن مشکل دارند.
- خصمانه، لجباز و بحث برانگیز باشند.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت پارانوئید می شود؟
دانشمندان علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) را نمی دانند، اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی را شامل می شود.
محققان دریافته‌اند که غفلت عاطفی دوران کودکی، غفلت فیزیکی و غفلت از نظارت نقش مهمی در ایجاد اختلال شخصیت پارانوئید در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.
محققان قبلاً فکر می کردند احتمالاً یک پیوند ژنتیکی بین اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اختلال شخصیت پارانوئید وجود دارد، اما مطالعات بیشتر نشان داده است که این ارتباط آنقدر قوی نیست که قبلاً فکر می کردند.
اختلال شخصیت پارانوئید چگونه تشخیص داده می شود؟
شخصیت در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه می دهد. به همین دلیل، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) را تا بعد از سن 18 سالگی تشخیص نمی دهند.
تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله PPD، می‌تواند دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود داشته باشد.
هنگامی که آنها به دنبال کمک هستند، اغلب به شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی به دلیل مشکلات ایجاد شده توسط اختلال شخصیتی مانند طلاق یا روابط از دست رفته مربوط می شود، نه خود اختلال.
ارائه دهندگان سلامت روان تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید را بر اساس معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا قرار می دهند.
اختلال شخصیت پارانوئید چگونه درمان می شود؟
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) به ندرت به دنبال درمان به تنهایی هستند. اعضای خانواده، همکاران یا کارفرمایان معمولا آنها را ارجاع می دهند.
هنگامی که فرد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین به دنبال درمان است، روان درمانی (گفتار درمانی)، مانند درمان رفتاری شناختی (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، درمان انتخابی است. درمان بر افزایش مهارت‌های مقابله‌ای عمومی، به ویژه اعتماد و همدلی، و همچنین بر بهبود تعامل اجتماعی، ارتباطات و عزت نفس تمرکز دارد.
از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین اغلب به دیگران بی اعتماد هستند، برای متخصصان مراقبت های بهداشتی چالشی ایجاد می کند زیرا اعتماد و ایجاد ارتباط از عوامل مهم روان درمانی هستند. در نتیجه، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین ممکن است برنامه درمانی خود را دنبال نکنند و حتی ممکن است انگیزه های درمانگر را زیر سوال ببرند.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً دارویی برای درمان اختلال شخصیت بدبین تجویز نمی کنند. با این حال، داروهایی – مانند داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی – ممکن است در صورتی که علائم فرد شدید باشد یا یک وضعیت روانی مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی داشته باشد، تجویز شود.
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) معمولاً به این بستگی دارد که آیا فرد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین مایل به پذیرش و متعهد به درمان است یا خیر. گفتار درمانی گاهی اوقات می تواند پارانویا را کاهش داده و تأثیر آن را بر عملکرد روزانه محدود کند.
در صورت عدم درمان، اختلال شخصیت بدبین می تواند در توانایی فرد برای ایجاد و حفظ روابط، و همچنین توانایی آنها برای عملکرد اجتماعی و در موقعیت های کاری اختلال ایجاد کند. احتمال اینکه افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین زودتر از افراد بدون اختلال شخصیت دست از کار بکشند، بیشتر است.
علاوه بر این، اختلال شخصیت بدبین یکی از قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های رفتار پرخاشگرانه در یک محیط بیمارستانی است. اختلال شخصیت بدبین همچنین با تعقیب و دعوای بیش از حد (دعوا) همراه است.
یادداشتی از دکتر مجتبی کریمی، روانپزشک
مهم است که به یاد داشته باشید که اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت سلامت روان است. مانند سایر شرایط سلامت روان، جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلالات در زندگی فرد کمک کند. متخصصان سلامت روان می توانند طرح های درمانی ارائه دهند که می تواند به مدیریت افکار و رفتار افراد مبتلا به اختلال شخصیت بدبین کمک کند.
اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب استرس، افسردگی، اندوه و انزوا را تجربه می کنند. مهم است که از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده این علائم به دنبال حمایت باشید.
منبع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9784-paranoid-personality-disorder
