چرا نصف شب گرسنه میشم ؟
با صدایی مضطرب و مستأصل از من پرسید : چرا هر شب از خواب بیدار میشم ؟ هی بیدار میشم میرم یه چیزی از یخچال برمی‌داریم یه کمی میخورم بعد دوباره می‌خوایم.
او چندین سال است مبتلا به بی اشتهایی عصبی است و چند هفته است که درمان آنلاین را شروع کرده است. تصور میشود بیدار شدن شبانه از خواب و مصرف غذا در ساعات شب جزئی از اختلال سندروم غذا خوردن شبانه است، اما درباره او داستان فرق می کند. بنظر می رسد در مورد بیمار من مشکل نه سندروم غذا خوردن شبانه بلکه افت قند خون یا همان هیپوگلیسمی شبانه است.
سندروم غذا خوردن شبانه (NES) اختلالی است که در آن فرد بخش زیادی از کالری روزانه خود را پس از شام یا هنگام بیدار شدن در طول شب مصرف می‌کند. این افراد معمولاً صبح‌ها اشتهای کمی دارند، شب‌ها چند بار برای خوردن از خواب بیدار می‌شوند و اغلب دچار اضطراب، افسردگی یا اختلال خواب هستند.علت دقیق آن ناشناخته است اما اختلال در ریتم هورمون‌های شبانه‌روزی، استرس مزمن و عادت‌های غذایی نامنظم نقش دارند.
هیپوگلیسمی شبانه چیست؟
هیپوگلیسمی شبانه یعنی پایین آمدن قند خون در طول شب، یکی از مشکلات مهم در بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی است.
تحقیقات جدید با استفاده از دستگاه‌های مانیتورینگ مداوم قند خون نشان داده‌اند که بسیاری از این بیماران در ساعات شب دچار افت قند می‌شوند، گاهی برای مدت طولانی. این اتفاق بیشتر زمانی رخ می‌دهد که بدن ذخایر قندی کافی ندارد و نمی‌تواند در طول شب گلوکز بسازد.
علائم هیپوگلیسمی شبانه چیست؟
علائم ممکن است شامل تعریق شبانه، لرزش، گیجی، ضعف یا حتی بیدار نشدن از خواب باشد و در موارد شدید می‌تواند باعث تشنج یا افت هوشیاری شود.
علت هیپوگلیسمی شبانه چیست؟
دلیل اصلی این مشکل سوءتغذیه طولانی مدت است که باعث کاهش ذخایر انرژی در کبد و عضلات و کاهش توان بدن برای تولید قند میشود. همچنین هورمون‌هایی که معمولاً قند خون را در شرایط گرسنگی بالا نگه می‌دارند (مثل کورتیزول) در این بیماران درست عمل نمی‌کنند. جالب است که مطالعات نشان داده‌اند افت قند خون شبانه در برخی افراد با رفتارهای پرخوری و پاکسازی بیشتر دیده میشود و بیشترین خطر معمولاً بین ساعت ۲ تا ۶ صبح است.
درمان افت قند خون شبانه
چون این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد و حتی با مرگ ناگهانی ارتباط داشته باشد، توجه به آن ضروری است. بهترین راه پیشگیری، اصلاح تغذیه و خوردن وعده‌های منظم در طول روز است تا بدن ذخایر کافی داشته باشد. مصرف یک میان وعده کوچک و مغذی قبل از خواب (مثلاً ترکیبی از کربوهیدرات و پروتئین) می‌تواند کمک کند قند خون در طول شب افت نکند. در بیماران بسیار لاغر یا در معرض خطر بالا، پزشک ممکن است پایش مداوم قند خون را توصیه کند تا این افت ها زودتر شناسایی و درمان شوند.
در مورد بیمار من خوشبختانه با بهبود غذا خوردن و مصرف میان وعده کافی قبل از خواب ، مشکل تا حد زیادی بهتر شد. اگر شما با مشکل مشابه روبرو هستید ، کاملا امیدوارم به شما کمک کنم.
منابع:
- Germain et al., 2023 – Continuous glucose monitoring in anorexia nervosa
- Uotani et al., 2022 – CGM in women with eating disorders
- Mehler & Brown, 2015 – Medical complications of anorexia nervosa
- Masuda et al., 2017 – Repeated hypoglycemic episodes in anorexia nervosa
- Hypoglycemia may be the cause of death in anorexia nervosa – Gaudiani Clinic
