پروپرانولول چیست و چه تاثیری در کاهش اضطراب دارد؟

پروپرانولول چیست؟

پروپرانولول Propranolol  دارویی است که در ابتدا در دهه ۱۹۶۰ برای درمان بیماری قلبی ساخته شد. امروزه برخی از متخصصان از آن برای درمان سایر بیماری ها از جمله شرایط سلامت روان استفاده می کنند.

ایندرال معمولاً برای موارد زیر تجویز می شود:

  • فشار خون بالا
  • آنژین صدری (درد سینه ای) ناشی از آترواسکلروز عروق کرونر
  • فیبریلاسیون دهلیزی
  • انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)
  • میگرن
  • رعشه
  • تنگی زیر آئورت هیپرتروفیک
  • فئوکروموسیتوم

برخی از کاربردهای  پروپرانولول عبارتند از:

  • فشار خون پورتال
  • اضطراب
  • پرکاری تیروئید
  • آکاتیزیا ناشی از نورولپتیک

پروپرانولول چه نوع دارویی است؟

ایندرال در دسته ای از داروها قرار می گیرد که به عنوان مسدود کننده های بتا شناخته می شوند. این داروها انتقال دهنده های عصبی (پیام رسان های شیمیایی) در بدن شما را از اتصال به گیرنده های خود متوقف می کنند.

انتقال دهنده های عصبی که پروپرانولول را مسدود می کند به عنوان عوامل بتا آدرنرژیک شناخته می شوند. کلمه “آدرنرژیک” به نسخه هایی از هورمون آدرنالین  به عنوان مثال، اپی نفرین و نوراپی نفرین اشاره دارد. اینها همه به طور طبیعی توسط بدن شما ساخته می شوند. آدرنالین که به عنوان هورمون جنگ یا گریز شناخته می شود، در دوزهای مناسب مفید است. به زمانی فکر کنید که در حال تماشای یک فیلم ترسناک بودید و چیزی از صفحه بیرون پرید و شما را شگفت زده کرد. احتمالاً هجوم آدرنالین را تجربه کرده اید. هنگامی که آدرنالین در سیستم شما ترشح می شود، بدن شما چندین کار را انجام می دهد:

  • ضربان قلب شما را تندتر می کند.
  • جریان خون به مغز و ماهیچه های شما را افزایش می دهد.
  • قند را برای سوخت تجزیه می کند.

این اتفاق زمانی مفید است که شما نیاز دارید برای یک تهدید واقعی هوشیار باشید، اما ممکن است زمانی در دراز مدت با آدرنالین زندگی می کنید که مضر است. زندگی با اضطراب ممکن است به این معنی باشد که شما یک پاسخ استرس مزمن دارید. ایندرال ممکن است به جلوگیری از این پاسخ و احساسات فیزیکی ناشی از آن  به شما کمک کند.

پروپرانولول چگونه کار می کند؟

بتا بلوکرها مانند پروپرانولول تجویز می شوند زیرا می توانند به گیرنده های آدرنالین متصل شوند. اگر انتقال دهنده عصبی نتواند به گیرنده متصل شود، نمی تواند به بدن سیگنال دهد که آدرنالین تولید کند. ایندرال باعث ایجاد چیزی می شود که به عنوان “اثر ضد فشار خون” شناخته می شود. به عبارت دیگر فشار خون بالا را کاهش می دهد. این کار را با شل شدن و انبساط رگ های خونی انجام می دهد و جریان خون را در سراسر بدن بهبود می بخشد.

کاربردهای پروپرانولول در روانپزشکی بر اساس مقالات ۲۰۲۴

مدیریت اختلالات اضطرابی و استرس پس از سانحه (PTSD)
پروپرانولول به عنوان یک درمان کمکی در اختلالات اضطرابی، به ویژه در کاهش علائم فیزیکی اضطراب مانند تپش قلب، لرزش و تعریق مؤثر است. مطالعات نشان می دهند که این دارو با مهار فعالیت آدرنالین، پاسخهای فیزیولوژیک به استرس را کاهش می دهد .
پژوهشها حاکی از آن است که پروپرانولول ممکن است با تأثیر بر فرایند «بازپردازی حافظه» (reconsolidation)، شدت خاطرات ترسناک را کاهش دهد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۴ نشان داد که مصرف این دارو بلافاصله پس از یادآوری خاطرات تروماتیک ، موجب تضعیف پاسخهای هیجانی مرتبط با PTSD می شود .
اختلال استرس پس از سانحه
اضطراب عملکردی (مثل ترس از سخنرانی):
پروپرانولول به طور گسترده برای کاهش اضطراب در موقعیتهای خاص مانند سخنرانی عمومی استفاده می شود. این اثر ناشی از کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک است .

اضطراب

تعدیل حافظه عاطفی و کاهش ترس
پروپرانولول با مهار گیرنده های بتا در آمیگدال مغز، نقش کلیدی در تنظیم حافظه های هیجانی ایفا میکند. در یک مطالعه حیوانی در سال ۲۰۲۴، مصرف این دارو منجر به کاهش بیان ترس با تغییر در «ردپای حافظه» (memory traces) شد . این یافته ها امیدهایی را برای استفاده از پروپرانولول در درمان فوبیاها و اختلالات مرتبط با حافظه هیجانی ایجاد کرده است.
قطعی برق و ترس از آسانسور
تأثیر بر استرس اکسیداتیو و التهاب
شواهد جدید در سال ۲۰۲۴ نشان می دهد که پروپرانولول نه تنها یک داروی ضداضطراب است، بلکه ممکن است از طریق کاهش استرس اکسیداتیو و تنظیم سیتوکینهای التهابی، اثرات محافظتی بر سیستم عصبی داشته باشد.
پروپرانولول در بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی، پ سطح سیتوکینهای پیش التهابی مانند اینترلوکین-۶ (IL-6) را کاهش می دهد، که ممکن است به بهبود علائم روانی کمک کند .
کاربرد در اختلالات طیف(ASD)
برخی مطالعات در سال ۲۰۲۴ به بررسی تأثیر پروپرانولول بر علائم رفتاری در کودکان مبتلا به اوتیسم پرداخته اند. این دارو با کاهش تحریک پذیری و رفتارهای تکرارشونده، به بهبود تعاملات اجتماعی کمک می کند. مکانیسم احتمالی، مهار پاسخهای بیش ازحد سیستم عصبی سمپاتیک به محرکهای محیطی است .
پروپرانولول 1

 

چالشهای استفاده از پروپرانولول در اختلالات روانپزشکی
گرچه نتایج استفاده از  پروپرانولول در روانپزشکی نویدبخش است، اما شواهد موجود متناقض هستند:
  • اثربخشی محدود در اضطراب عمومی: یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۴ نشان داد که پروپرانولول در مقایسه با داروهای ضداضطراب رایج (مثل فلوکستین) اثرگذاری کمتری دارد و بیشتر بر علائم فیزیکی متمرکز است .
  • نگرانیهای ایمنی: مصرف دوزهای بالا ممکن است منجر به برادیکاردی، افت فشار خون، یا تشدید علائم در بیماران مبتلا به آسم شود .
  • تداخلات دارویی: پروپرانولول با داروهای ضدافسردگی (مثل فلوکستین) و ضدتشنجها تداخل دارد که نیاز به نظارت دقیق دارد .

چه کسانی می توانند پروپرانولول مصرف کنند؟

فقط بزرگسالان (۱۸ سال و بالاتر) مجاز به مصرف پروپرانولول هستند. این دارو برای درمان اضطراب در کودکان (سنین ۰ تا ۱۷ سال) ایمن و مؤثر ثابت نشده است.

چگونه از پروپرانولول استفاده کنید؟

شما فقط می توانید پروپرانولول را با نسخه پزشک متخصص دریافت کنید. این دارو که با نام‌های عمومی مانند Hemangeol و Inderal نیز شناخته می‌شود، به سه شکل موجود است: قرص، محلول مایع و قرص با رهش طولانی. قرص و محلول بلافاصله شروع به کار می کنند و بسته به توصیه تیم بهداشتی شما، می توان هر ۳ تا ۴ ساعت یک بار مصرف کرد. قرص با رهش طولانی مدت در طول زمان عمل می کند، بنابراین فقط باید یک بار در روز مصرف شود. از آنجایی که برای اضطراب کوتاه مدت بهتر عمل می کند، یک گزینه آزادسازی فوری مانند قرص یا محلول مایع ممکن است انتخاب ترجیحی پزشک باشد.

پروپرانولول بهتر است به عنوان یک درمان کوتاه مدت برای اضطراب گاه به گاه مصرف شود. پزشک شما بسته به علائم و مشخصات سلامتی شما تصمیم می گیرد که دوز ایمن برای شما چیست.

پروپرانولول

 

آیا پروپرانولول آرامبخش است؟

بله. پروپرانولول می تواند پاسخ فیزیولوژیکی بدن شما به اضطراب را در برخی شرایط کاهش دهد. به عبارت دیگر، در پاسخ به استرس اختلال ایجاد می کند. برخی از علائم اضطراب فیزیکی که ایندرال می تواند به کاهش آنها کمک کند عبارتند از: تپش قلب، لرز، تعریق و سبکی سر از آنجایی که برخی از این واکنش‌های فیزیکی به اضطراب می‌توانند پاسخ روانی شما را افزایش دهند، کاهش این علائم می‌تواند به شما کمک کند در طول رویدادهای اضطراب‌آور آرام شوید.

پروپرانولول و اضطراب

تحقیقات نشان داده است که درمان کوتاه مدت با پروپرانولول می تواند اثرات درمانی مشابهی با استفاده از بنزودیازپین ها داشته باشد، اما بدون برخی از عوارض جانبی شناخته شده آنها. بنزودیازپین ها مانند آلپرازولام و کلزدیازپوکساید داروهای موثری برای اضطراب هستند. انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی نیز وجود دارند و پروپرانولول ممکن است برای همه آنها موثر نباشد.

همین تحقیقات نشان می دهد که این دارو ممکن است در موارد زیر کمک کند: اضطراب پیش بینی، اضطراب عملکرد، اختلال اضطراب اجتماعی، فوبیای خاص. با این حال، تحقیقات علمی به طور کلی در مورد اثربخشی پروپرانولول در درمان اضطراب بسیار کم و غیرقابل اطمینان هستند.

 

روانپزشکان ممکن است پروپرانولول را برای پیشگیری از میگرن، کاهش عوارض جانبی سایر داروها یا درمان کمکی اضطراب تجویز کنند.
روانپزشکان ممکن است ایندرال را برای پیشگیری از میگرن، کاهش عوارض جانبی سایر داروها یا درمان کمکی اضطراب تجویز کنند.

 

عوارض جانبی پروپرانولول یا ایندرال

درست مانند سایر داروها، مصرف این دارو ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.

عوارض جانبی رایج عبارتند از:

  • خواب آلودگی
  • ضربان قلب آهسته
  • حالت تهوع یا اسهال
  • خستگی
  • سرگیجه

عوارض جانبی نادر اما جدی عبارتند از:

  • مشکل در تنفس یا بلع
  • بثورات یا کهیر
  • تغییر وزن
  • ضربان قلب نامنظم

اینها تنها تعدادی از عوارض جانبی این دارو هستند. اگر واکنش شدیدی را تجربه کردید، بسیار توصیه می شود که تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید.

خلاصه کلام پروپرانولول یک داروی تجویزی است که انتقال دهنده های عصبی را از ایجاد پاسخ آدرنالین در بدن شما جلوگیری می کند. به همین دلیل است که گاهی اوقات از آن برای درمان برخی اختلالات اضطرابی استفاده می شود.

برخی از تحقیقات نشان می دهد که این دارو به عنوان یک درمان کوتاه مدت بهتر است استفاده شود. مانند همه داروها عوارض جانبی از جمله خستگی و سرگیجه دارد. فقط یک پزشک متخصص می تواند پروپرانولول را برای اضطراب تجویز کند. بنابراین یک پزشک متخصص می تواند به شما کمک کند تا ریشه (های) مشکل را پیدا کنید و برنامه ای برای غلبه بر آن طراحی کنید.

من به کمک همکاران روانپزشک خوب در اینجا می توانیم بصورت آنلاین شما را ویزیت کنیم. من کاملا امیدوارم بتوانیم به شما کمک کنیم از اضطراب رها شوید

پرسشهای متداول درباره پروپرانولول

 

آیا پروپرانولول باعث افسردگی می شود؟

تحقیقات در مورد ارتباط بین بتابلوکرها، از جمله پروپرانولول، و افسردگی محدود و بی نتیجه است. اگر در مورد علائم قبلی یا فعلی افسردگی و استفاده از این دارو نگرانی دارید، ممکن است ایده خوبی باشد که آنها را با متخصص سلامت خود در میان بگذارید.

آیا پروپرانولول برای استرس مفید است؟

هنگامی که مضطرب هستید، مغز شما پیام رسان های شیمیایی به نام آدرنالین و نورآدرنالین می سازد. که موجب سریعتر شدن ضربان قلب می شوند و باعث تعریق یا لرزش شما می شود. ایندرال با جلوگیری از اثرات این پیام رسان های شیمیایی باعث کاهش علائم فیزیکی استرس و اضطراب می شود.

آیا قرص پروپرانولول خواب آور است؟

بله، مردم اغلب از پروپرانولول شکایت دارند که باعث می شود در چند هفته اول احساس خواب آلودگی کنند. اما پس از چند هفته این اثر کاهش پیدا می کند.

آیا قرص پروپرانولول چاق کننده است ؟

تحقیقات نشان می دهد که، بله، پروپرانولول می تواند باعث افزایش وزن بدن شود. در واقع، بر اساس برخی مطالعات، این یکی از ۳ بتابلوکر برتر است که احتمال افزایش وزن را به عنوان یک عارضه جانبی دارد. اگرچه همه افرادی که پروپرانولول مصرف می کنند افزایش وزن را به عنوان یک عارضه جانبی تجربه نمی کنند.

بهترین زمان مصرف قرص پروپرانول چه وقت از روز است؟

با توجه به اینکه ضربان قلب انسان شب ها بطور طبیعی کاهش می یابد و این دارو نیز موجب کاهش ضربان قلب می شود، بهتر است این دارو در طول روز مصرف شود و شب ها استفاده نشود.

تاثیر قرص پروپرانول بر قاعدگی چیست؟

برخی از داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند، مانند بتابلوکرهایی مانند پروپرانولول یا دیورتیک ها، می توانند عوارض جانبی داشته باشند که بر چرخه قاعدگی تأثیر می گذارد. این داروها ممکن است سطح هورمون ها را تغییر دهند یا باعث تغییراتی در جریان قاعدگی شوند.

آیا پروپرانولول موجب افسردگی است؟
از آنجایی که سایر عوارض جانبی پروپرانولول شامل خستگی، کاهش انرژی، کاهش میل جنسی، بی اشتهایی و تمرکز ضعیف است، ممکن است پروپرانولول  نشانه های جسمی افسردگی ایجاد کند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا