دیروز جلسه روان درمانی با زنی داشتم که چند ماه پیش زایمان کرده بود و تغییرات وزن دوره بارداری همزمان با فشار خانواده همسر موجب شده بود رژیم لاغری سختگیرانه ای برای خود اجرا کند. متاسفانه مشغولیت زیاد درباره غذا و وزن منجر به اختلال بولیمیا نروزا با رفتارهای جبرانی خطرناک شده بود.

کاهش وزن پس از زایمان

بسیاری از زنان پس از زایمان با تغییرات بدن خود دست و پنجه نرم می‌کنند. این طبیعی و قابل درک است،  مادران جدید اغلب احساس شوک، خجالت و اضطراب را توصیف می‌کنند زیرا با افزایش وزن، ترک‌های پوستی و شل شدن پوست پس از بارداری مواجه می‌شوند.

تغییرات هورمونی و شب بیداری‌ها و مسولیت سخت مراقبت از فرزند تازه به دنیا آمده نیز فشار دو چندان به زنان پس از زایمان وارد می کند.

فشار اجتماعی برای کاهش سریع وزن پس از زایمان می‌تواند نگرانی قابل توجهی برای مادران جدید باشد که منجر به تأثیرات منفی بر سلامت روان و جسم می‌شود. این فشار اغلب از انتظارات اجتماعی، خانواده، رسانه‌ها و حتی سایر زنان پس از زایمان ناشی می‌شود و تمرکز بر بهبودی سالم را دشوار می‌کند. تمرکز بر  بازگشت سریع وزن می‌تواند مضر باشد، به خصوص هنگامی که پشتیبانی و مراقبت پزشکی ناکافی در دسترس باشد.

منابع فشار برای کاهش وزن پس از زایمان کیستند؟

• جامعه: تصاویر ایده‌آل از بدن زنانه که توسط رسانه‌ها و جامعه ترویج می‌شود، اغلب بر بازگشت سریع به وزن قبل از بارداری تأکید دارند.
• خانواده: اعضای خانواده، دوستان و حتی سایر زنان ممکن است نگرانی‌ها یا انتظاراتی را در مورد کاهش وزن پس از زایمان ابراز کنند.
• رسانه: تصاویر رسانه‌ای از افراد مشهور که به سرعت به وزن قبل از بارداری باز می‌گردند، می‌تواند انتظارات غیرواقعی را تقویت کند.
• خود: برخی از زنان کمال گرا و یا با سابقه نگرانی راجع به وزن و ظاهر  ممکن است به دلیل تمایل خود برای بازیابی وزن یا تصویر بدنی قبل از بارداری تحت فشار قرار گیرند.

تأثیرات منفی فشار برای کاهش وزن پس از زایمان

فشار برای کاهش وزن سریع می‌تواند پیامدهای منفی متعددی داشته باشد. ازجمله:
سلامت روان: تمرکز بر کاهش وزن می‌تواند به اضطراب، افسردگی و عزت نفس پایین، به ویژه در دوره پس از زایمان که از قبل آسیب‌پذیر است، منجر شود.
سلامت جسمی: ​​کاهش سریع وزن، به ویژه از طریق رژیم‌های غذایی محدود، می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی، تضعیف سیستم ایمنی و تأثیر بر میزان شیر مادر شود.
پیوند مادر و نوزاد: فشار برای کاهش وزن می‌تواند از تمرکز بر پیوند مادر و نوزاد و نیازهای مهم کودک بکاهد.

اختلالات خوردن پس از زایمان

برای برخی از مادران جدید، تمرکز بیشتر بر وزن و اندام می‌تواند باعث ایجاد اختلالات خوردن مانند پرخوری عصبی، بی‌اشتهایی عصبی یا اختلال پرخوری دوره‌ای شود. برخی دیگر که سابقه اختلالات خوردن دارند، ممکن است در دوره پس از زایمان دچار عود شوند، حتی اگر علائم آنها در دوران بارداری بهبود یافته باشد.

تحقیقات نشان داده است که مادران جدید مبتلا به اختلالات خوردن یا افرادی که سابقه اختلالات خوردن دارند، بیشتر احتمال دارد که افسردگی و اضطراب پس از زایمان را تجربه کنند. همچنین احتمال بیشتری وجود دارد که آنها زودتر شیردهی را متوقف کنند یا مشکلات تغذیه‌ای را تجربه کنند. کمبود شیر به دلیل تغذیه ناکافی یکی از مشکلات متعاقب رژیم‌های سخت در این دوران است.

سخن پایانی

زایمان از نظر اجتماعی، فرهنگی و روانی تغییرات شگرفی در زنان ایجاد می کند. تغییراتی که با افزایش حس مسولیت پذیری و اضطراب درباره سلامت خود و فرزند همزمان است. تغییرات وزن و شکل و ظاهر زنان پس از زایمان همزمان با استرس های موجود آنها را مستعد به بروز اختلالات خوردن مانند پرخوری و بی اشتهایی عصبی می کند.

توصیه می شود نگرانی های پس از زایمان درباره وزن و شکل و ظاهر در بستر امن با خانواده و روان درمانگر اختلالات خوردن مطرح شود. خانواده ها با حمایت عاطفی و روانی می‌توانند به زنان پس از زایمان کمک کنند که مشغولیت ذهنی درباره وزن و شکل و ظاهر کاهش یابد و مادر تازه زایمان کرده در آرامش روانی مناسبی به مراقبت از خود و فرزند ادامه دهد.