پرسشنامه افسردگی بک : ابزاری معتبر برای سنجش شدت افسردگی
افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی در جهان است که با علائمی مانند غم پایدار، کاهش انرژی، اختلال در خواب و اشتها، و احساس بی ارزشی همراه است. برای سنجش دقیق این اختلال، ابزارهای روانسنجی استانداردی مانند پرسشنامه افسردگی بک (Beck Depression Inventory یا BDI) توسعه یافته اند. این مقاله به بررسی ساختار، کاربردها، نحوه دانلود و تفسیر پرسشنامه افسردگی بک می پردازد.
معرفی پرسشنامه افسردگی بک
پرسشنامه افسردگی بک توسط **آرون بک** در سال ۱۹۶۱ طراحی شد و به عنوان یکی از معتبرترین ابزارهای خود گزارش دهی برای اندازه گیری شدت افسردگی شناخته می شود.
آرون بک r Aaron T. Beck در سطح جهانی به عنوان پدر درمان شناختی رفتاری (CBT) و یکی از محققان برجسته جهان در آسیب شناسی روانی شناخته شده است. او به شکل‌دهی حوزه سلامت روان شناخته می‌شود و او را «یکی از پنج روان‌درمانگر تأثیرگذار تمام دوران» نامیده اند.
کمک های او در زمینه سلامت روان و تأثیر ملموسی که او بر زندگی بسیاری از مردم داشت شگفت انگیز است. او که یک نظریه پرداز، دانشمند، محقق و نویسنده پرکار بود، 25 کتاب تألیف کرد و یا در تألیف آن با هم همکاری کرد و بیش از 600 مقاله در طول زندگی خود منتشر کرد.
او استاد ممتاز روانپزشکی در دانشگاه پنسیلوانیا بود و تقریباً 70 سال روی توسعه و آزمایش نظریه‌های خود کار کرد. او همچنین به عنوان رئیس بازنشسته مؤسسه بک خدمت کرد، جایی که او با خرد، شوخ طبعی و لطف خود الهام بخش نسلی از پزشکان و کارآموزان CBT بود.
این پرسشنامه در دو فرم اصلی ارائه شده است:
– فرم بلند (BDI-II): شامل ۲۱ سوال که علائم هیجانی، شناختی، انگیزشی و جسمانی افسردگی را پوشش می دهد.
– فرم کوتاه (BDI-S): شامل ۱۳ سوال که برای ارزیابی سریعتر طراحی شده است.
نسخه فعلی (BDI-II) برای افراد ۱۳ سال به بالا مناسب است و علائمی مانند ناامیدی، احساس گناه، تغییرات خواب و اشتها، و کاهش علاقه به فعالیتهای جنسی را بررسی میکند.
ساختار و نحوه پاسخدهی
هر سوال در BDI-II چهار گزینه دارد که شدت علائم را از ۰ (عدم وجود علامت) تا ۳ (شدیدترین حالت) اندازه گیری میکند. به عنوان مثال:
– سوال ۱:
۰: احساس غمگینی نمیکنم.
۱: اغلب اوقات احساس غمگینی میکنم.
۲: همیشه غمگینم.
۳: به قدری غمگینم که نمیتوانم تحمل کنم.
پاسخ دهندگان باید گزینه ای را انتخاب کنند که وضعیت آنها را در **دو هفته اخیر** به بهترین شکل توصیف می کند. زمان تکمیل پرسشنامه افسردگی بک حدود ۱۰ دقیقه است و به سطح خواندن کلاس پنجم تا ششم نیاز دارد.
نمره گذاری و تفسیر نتایج
مجموع نمرات از ۰ تا ۶۳ متغیر است و شدت افسردگی را به شش دسته تقسیم می کند:
| نمره کل | سطح افسردگی |
| ۰–۱۰ | طبیعی |
| ۱۱–۱۶ | خفیف |
| ۱۷–۲۰ | مرزی |
| ۲۱–۳۰ | متوسط |
| ۳۱–۴۰ | شدید |
| بالای ۴۰ | بسیار شدید |
نتایج بالای ۱۷ نشان دهنده نیاز به مداخله درمانی (رواندرمانی یا دارودرمانی) است. با این حال، این پرسشنامه **جانشین مصاحبه بالینی** نیست و تنها ابزاری کمکی برای تشخیص اولیه محسوب می شود.
اعتبار و پایایی پرسشنامه
مطالعات متعدد نشان دادهاند که BDI-II از **پایایی بالایی** برخوردار است:
– ضریب آلفای کرونباخ: بین ۰.۸۶ تا ۰.۹۳ برای جمعیتهای مختلف.
– پایایی آزمون-بازآزمون**: ۰.۷۳ تا ۰.۹۲.
همچنین، این پرسشنامه با معیارهای DSM-IV (راهنمای تشخیصی اختلالات روانی) هماهنگی دارد و در فرهنگهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، محدودیتهایی مانند **وابستگی به خود گزارشی** و **عدم توجه به تفاوتهای فرهنگی** در برخی موارد گزارش شده است.
کاربردهای بالینی و پژوهشی
– تشخیص اولیه: کمک به شناسایی افراد در معرض خطر افسردگی.
– پایش درمان: ارزیابی تغییرات علائم در طول زمان.
– پژوهشهای دانشگاهی: استفاده در مطالعات مرتبط با سلامت روان و اثربخشی مداخلات درمانی.
ملاحظات اخلاقی و محدودیت ها
– سن پاسخدهندگان: این پرسشنامه برای افراد زیر ۱۳ سال طراحی نشده است. برای نوجوانان، تستهای اختصاصی مانند **تست اضطراب کودک و نوجوان** توصیه می شود.
– **خطر خود تشخیصی: نتایج بالا ممکن است منجر به نگرانی های غیرضروری شود. همیشه مشورت با روانشناس یا روانپزشک ضروری است.
– تفاوتهای فرهنگی: برخی سوالات ممکن است در فرهنگ های غیرغربی به درستی تفسیر نشوند.
