اختلالات خوردن و عادات مربوط به خواب
نکات کلیدی
- برخی عادات روزمره، راهکارهای موقتی و جزئی برای مدیریت مشکلات خواب رایج در اختلالات خوردن ارائه میدهد.
- این راهکارها میتواند مشکلات خواب را تشدید کرده و به وابستگی منجر شود.
- علاوه بر این، این عادات ممکن است انگیزه فرد را برای ایجاد تغییرات پایدار کاهش دهد.
بسیاری از ابعاد روانشناختی و رفتاری اختلالات خوردن، به طور مستقیم بر کیفیت خواب تأثیر میگذارد و آن را مختل میکند. به همین دلیل، مشکلات خواب نه تنها زندگی با اختلال خوردن را دشوارتر میکند، بلکه روند بهبود را نیز کندتر میکند.
تکامل، انسان را به موجودی تبدیل کرده که گرایش زیادی به راحتی و اجتناب از تلاش دارد. به همین دلیل، وقتی با انتخابهای مختلف روبهرو میشویم، اغلب به دنبال راه حلهای سریع و آسان هستیم، حتی اگر این راه حلها چندان مطمئن نباشند. این گرایش طبیعی، بهویژه در شرایط دشوار، میتواند ما را به سمت انتخاب گزینههای موقت سوق دهد.
زندگی آنقدر پیچیده و پرمشغله است که ما اغلب به جای اینکه با دقت و آگاهی، نتیجه تلاشهای خود را بسنجیم و دریابیم که برای شرایط موجود مناسب است یا خیر، و سپس بر اساس نتیجه گیری که کردیم، تصمیم آگاهانهای در مورد تغییرات اساسی بگیریم، به صورت ناخودآگاه و از سر عادت عمل میکنیم. این عادات غالباً به دلایل نامعلومی شکل میگیرد و به جای بهبود اوضاع، آن را پیچیدهتر میکند.
تجربه یک بیمار مبتلا به اختلال خوردن
“زندگی من با بیاشتهایی عصبی، نمونهای بارز از یک چرخه معیوب برای تصمیمگیری در مورد سبک زندگیام بود. این عادات معیوب بهویژه در رابطه با غذا خوردن و خواب نمود پیدا میکرد.
روش غذا خوردن من در دوران بیاشتهایی عصبی بر این موضوع استوار بود که من همیشه غذا خوردن را به تعویق میانداختم: خودم را با نوشیدنیهای گرم سرگرم میکردم و فقط آخر شبها غذا میخوردم. نتیجه این رفتار، اختلال شدید در الگوی خوابم و غذا خوردن در ساعات نامناسب بود. اما آنچه که درمانگرم به من نشان داد این بود که این شیوه نادرست غذا خوردن، علاوه بر اینکه به مشکلات خواب منجر میشد، در آن شرایط، برای من هرچند به صورت ناقص و ناسالم اما به هرحال نوعی راه حل بود.
اگر بخواهم دقیقتر توضیح دهم، پس از یک روز کامل گرسنه ماندن، یک وعده غذایی سنگین و پر از مواد خوراکی میخوردم. بعدها فهمیدم که این وعده غذایی، از نظر اکثر افرادی که رژیم میگیرند، کاملا خلاف اصول رژیم گرفتن است. این وعده غذایی ترکیبی از مواد غذایی با فیبر بالا (مثل کلم پخته)، مواد غذایی آبدار (مثل کاهو، شیر کمچرب) و مواد غذایی پرقند و چربی (مثل شکلات، کیک) بود.
من این غذاها را به ترتیبی خاص مصرف میکردم؛ از غذایی که کمتر برایم جذاب بود (نان سفید و سبزیجات) تا جذابترین غذا (شکلات و غیره). با این کار، سعی میکردم به هر طریقی احساس سیری کنم، از سیری کاذب ناشی از نوشیدن مایعات زیاد گرفته تا سیری ناشی از مصرف فیبر، چربی و قند.
درمانگرم به طور ویژه روی قند مصرفی در پایان وعده غذایی تمرکز کرد. او گفت که افزایش ناگهانی قند خون و سپس افت شدید آن ، روش مؤثری برای من بود تا پس از یک روز طولانی تحمل گرسنگی، بتوانم به خواب بروم. البته در همه جای اینترنت نوشته میشود که مصرف غذاهایی با قند بالا قبل از خواب موجب اختلال در چرخه خواب میشود، اما وقتی فرد به شدت گرسنه باشد، به خصوص در شرایط سوءتغذیه مزمن، شاید این کار انقدرها هم گزینه بدی به نظر نرسد. بسیاری از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، از گرسنگی شبانه میترسند و سعی میکنند از آن اجتناب کنند، در عین حال از پرخوری نیز هراس دارند.
دیگر اثرات اختلالات خوردن بر خواب
یکی دیگر از راهکارهای رایج برای افرادی که به دلیل اختلالات خوردن با مشکل خواب مواجه هستند، مصرف الکل است. الکل تأثیر مواد قندی را تشدید میکند و درنتیجه به خواب رفتن را آسانتر میکند، اما کیفیت کلی خواب را در نیمه شب به شدت کاهش میدهد.
همچنین مصرف مواد کافئینی مانند قهوه در شرایط کمخوابی، باعث هوشیاری موقتی میشود، اما در بلندمدت به کیفیت خواب و ریتم چرخه شبانهروزی آسیب میرساند.
مشکلات حاصل از ورزش اجباری نیز اغلب همراه با اختلالات خوردن دیده میشود. ورزش عصرگاهی (بسته به مدت و شدت آن) میتواند به ایجاد خستگی جسمانی و در نتیجه خواب بهتر کمک کند. اما ورزش بیش از حد در طولانی مدت باعث افزایش آدرنالین و کورتیزول میشود که این دو هورمون با خواب تداخل دارند در نتیجه موجب آشفتگی در عادات مربوط به خواب میشوند.
علاوه بر این، ورزش بیش از حد موجب کم شدن سطح انرژی بدن شده و بدن را در حالت کاتابولیک قرار میدهد. وقتی فردی به دلیل ابتلا به اختلال خوردن، بیش از حد ورزش کند، بدن او به انرژی بیشتری نیاز پیدا میکند. در این حالت، بدن برای تامین این انرژی، شروع به شکستن بافتهای خود، از جمله عضلات، میکند. به این حالت کاتابولیک گفته میشود.
مواردی که ذکر شد چند نمونه رایج از راهکارهای سریع برای بهبود روند خواب است که معمولاً نتیجه معکوس میدهد. وقتی به دلیل کمبود غذا، خواب کافی ندارید، ممکن است به برنامه غذایی سختگیرانه، دارو و ورزش رو بیاورید تا مشکل را موقتاً پنهان کنید؛ اما این کارها معمولاً مشکل را بدتر میکند.
این اتفاق ممکن است به این دلیل رخ دهد که این راهکارها خواب را، بهجز در کوتاهمدت، به طور مستقیم مختل میکند. در مورد وابستگیهای شیمیایی (مثل اعتیاد به ورزش)، به دلیل اینکه به عادت تبدیل میشود با گذشت زمان، برای رسیدن به همان نتیجه، به مقدار بیشتری از آن ماده یا فعالیت نیاز پیدا میکنید.
همچنین، از آن جهت که این کارها وضعیت موجود را برایتان قابل تحمل میکنند باعث میشوند که شما انگیزه کافی برای ایجاد تغییرات پایدار نداشته باشید.
آنچه اهمیت دارد حفظ تعادل است.
کاهش ناهماهنگی فقط به معنای تلاش برای کاهش ناراحتی است. ناراحتی که از داشتن باورهای متناقض یا رفتارهایی که با باورهایمان مطابقت ندارد، ناشی میشود. این کار شبیه به تغییر واقعیت در ذهنمان است تا بتوانیم با این تناقضها کنار بیاییم.
اما حذف ناهماهنگی به معنای تغییر اساسی در باورها یا رفتارهاست تا این تضاد به طور کامل از بین بروند.
خوردن غذاهای نامتعارف در شب، مصرف الکل و کافئین و عادتهای مشابه، نمونههایی از راهکارهایی است که به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه برای کاهش موقتی این ناراحتی استفاده میشود. با این روشها، ما واقعیت را به شکلی تغییر میدهیم که بتوانیم با آن کنار بیاییم، حتی اگر این تغییر موقتی و سطحی باشد.
منابع مفید دیگر:
- اختلال خوردن
- انواع و علائم اختلالات خوردن
- معرفی انواع اختلالات تغذیه ای و علائم این بیماریها
- اختلال در خوردن
- اختلال خوردن چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ + درمان
- سیلوسایبین در درمان اختلالات خوردن
- انواع اختلالات خوردن
- بررسی اختلالات خوردن (بیاشتهایی عصبی و پرخوری عصبی) در نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله شهرستان گناباد در سال ۱۳۹۳.
- انواع اختلالات خوردن
- انواع اختلال خوردن و اختلالات تغذیه ای چه هستند؟ علائم، علت، درمان
- اختلالات خوردن مرتبط با خواب – علائم، علل و درمان
- همبستگی تصویر ذهنی از بدن و اختلالات خوردن
- مدل ساختاری علائم اختلالات خوردن در زنان بر اساس درونیسازی الگوهای رسانه، باورهای مربوط به خوردن و نگرانی از بدشکلی بدنی
- 6 مورد شایع از اختلالات خوردن و علائم آنها
- اختلالات خوردن
-
رابطه بین سلامت روان با اختلالات خوردن و رفتارهای وارسی بدن در دانشجویان دختر
-
اختلالات خوردن چیست؟ ۶ نوع از رایجترین انواع Eating Disorders
- اختلالات خوردن/قسمت اول/دکتر علیرضا آسایش
- اختلالات خوردن و افسردگی
- اختلالات خوردن و پرخوری از کجا منشا میگیرد؟
- اختلال خوردن چیست؟ چگونه آن را درمان کنیم؟