گوانفاسین در درمان کدام بیماریهای روانی موثر است؟
- اختلال بیش فعالی- نقص توجه ADHD
- اختلال تیک
- اختلال اضطراب فراگیر
- اختلال استرس پس از سانحه
گوانفاسین یک داروی تجویزی غیر محرک است که برای درمان اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) در افراد بین ۶ تا ۱۷ سال استفاده می شود. گوانفاسین با نام تجاری اینتونیو INTUNIVE به شکل قرص ۴ میلیگرم بزودی در داروخانه های کشور توزیع می شود. علائم ADHD با توانایی فرد برای عملکرد در مدرسه یا محل کار یا در محیط های اجتماعی تداخل دارد و شامل موارد زیر است:
- بی توجهی
- بیش فعالی (به عنوان مثال، ناتوانی در نشستن)
- تکانشگری (به عنوان مثال، قطع صحبت یا مداخله در مکالمه دیگران)
یک فرد ممکن است بی توجهی شدید بدون بیش فعالی یا تکانشگری داشته باشد. گوانفاسین علاوه بر درمان های غیر دارویی برای مدیریت علائم ADHD استفاده می شود.
گوانفاسین همچنین برای درمان اختلالات تیک، اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال استرس پس از سانحه PTSD استفاده می شود. گوانفاسین و دیگر آگونیست‌های گیرنده α۲A-آدرنرژیک دارای اثر ضد اضطراب هستند، در نتیجه پاسخ‌های احساسی آمیگدال را کاهش می‌دهند و تنظیم قشر پیش‌پیشانی احساسات، عمل و فکر را تقویت می‌کنند. این اعمال هم از مهار آزادسازی کاتکول آمین های ناشی از استرس و هم از اعمال برجسته پس سیناپسی در قشر جلوی مغز ناشی می شوند.
به دلیل نیمه عمر زیاد و حذف طولانی مدت آن، همچنین دیده شده است که خواب قطع شده توسط کابوس را در بیماران PTSD بهبود می بخشد.همه این اقدامات احتمالاً به تسکین برانگیختگی بیش از حد، یاد آوری دردناک سانحه و تکانشگری مرتبط با PTSD کمک می کنند.به نظر می رسد که گوانفاسین به ویژه در درمان کودکانی که آسیب دیده اند یا مورد آزار قرار گرفته اند مفید باشد.
گوانفاسین همچنین به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک می کند. گوانفاسین سیگنال های عصبی خاصی را از مغز به رگ های خونی و قلب کاهش می دهد. این باعث می شود رگ های خونی شل شوند و خون راحت تر جریان یابد و همچنین ضربان قلب را کاهش می دهد. این اثرات به کاهش فشار خون کمک می کند.
نحوه استفاده از گوانفاسین
این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک مصرف کنید، معمولاً یک بار در روز قبل از خواب. دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما، پاسخ به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید است. حتماً به پزشک و داروساز خود در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) اطلاع دهید.
از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید.
ممکن است چندین هفته طول بکشد تا از مزایای کامل این دارو بهره مند شوید. حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف این دارو ادامه دهید. اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا احساس بیماری نمی کنند.
بدون مشورت با پزشک مصرف گوانفاسین را قطع نکنید. برخی شرایط ممکن است با قطع ناگهانی این دارو بدتر شوند. همچنین ممکن است علائمی مانند سردرد، عصبی بودن، بی قراری، لرزش، ضربان قلب سریع و فشار خون بالا را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم در زمانی که درمان با گوانفاسین را متوقف می کنید، پزشک ممکن است دوز شما را به تدریج کاهش دهد. از دکتر یا داروساز خود برای جزئیات بیشتر بپرسید. هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن را فورا گزارش دهید.
اگر وضعیت شما بهتر نشد یا بدتر شد (فشار خون شما همچنان بالا یا افزایش می یابد) به پزشک خود اطلاع دهید.
چه مدت طول می کشد تا گوانفاسین اثر کند؟
پس از تعیین دوز مناسب، ممکن است ۴ تا ۸ هفته طول بکشد تا حداکثر سود حاصل شود. با این حال، بهبود در برخی علائم ممکن است زودتر رخ دهد.
عوارض جانبی گوانفاسین
- خشکی دهان، خواب آلودگی، سرگیجه، یبوست، خستگی و ضعف ممکن است رخ دهد. کاهش توانایی جنسی به ندرت گزارش شده است. اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.
- برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.
- به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.
- در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی، از جمله: ضربان قلب سریع/آهسته، غش، تغییرات روانی/خلق (مانند افسردگی، توهم، گیجی، افکار خودکشی) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک کمک کنید.
این لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
هنگام مصرف گوانفاسین از چه چیزهایی باید اجتناب کنم؟
گوانفاسین ممکن است باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود، به‌ویژه در اوایل شروع دارو. قبل از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا شرکت در فعالیت‌هایی که در صورت عدم هوشیاری ممکن است خطرناک باشند، مطمئن شوید که از واکنش خود به دارو آگاه هستید.
هنگام مصرف این دارو از نوشیدن الکل یا استفاده از داروهای غیرقانونی خودداری کنید. آنها ممکن است فواید دارو را کاهش دهند (به عنوان مثال، وضعیت شما را بدتر کنند) و اثرات نامطلوب (مثلاً خواب آلودگی) دارو را افزایش دهند.
آیا نگرانی های خاصی در مورد مصرف گوانفاسین در بارداری و دوران شیردهی وجود دارد؟
- اگر قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند داروهای شما را به بهترین شکل مدیریت کند. افراد مبتلا به ADHD که مایل به باردار شدن هستند با تصمیمات مهمی روبرو هستند. هیچ مطالعه کاملاً کنترل شده ای در مورد استفاده از گوانفاسین در زنان باردار وجود ندارد. مطالعات حیوانی شواهدی از آسیب جنین را نشان نداد. مهم است که در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک و مراقبان خود صحبت کنید.
- در مورد شیردهی، احتیاط توصیه می شود زیرا مشخص نیست که آیا گوانفاسین به شیر مادر منتقل می شود یا خیر.