پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز (DCI)
پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز (DCI) یکی از ابزارهای معتبر در ارزیابی میزان تعهد زوجین به
رابطه زناشویی است. این پرسشنامه در سال 1997 توسط آدامز و جونز طراحی شد و شامل 44 سؤال است که بر اساس **طیف لیکرت پنج درجه‌ای** نمره‌گذاری می‌شود. هدف اصلی این ابزار، سنجش میزان تعهد زوجین به یکدیگر و ازدواجشان است.
ابعاد تعهد زناشویی
تعهد زناشویی یک مفهوم چندبعدی است که شامل جنبه‌های شخصی، اخلاقی و ساختاری می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که این سه نوع تعهد تأثیرات متفاوتی بر پایداری روابط دارند. تعهد شخصی به تمایل فرد برای ادامه رابطه اشاره دارد.
تعهد شخصی یکی از مهم‌ترین عوامل در رضایت زناشویی است، زیرا نشان‌دهنده‌ی تمایل واقعی فرد به ادامه‌ی رابطه و سرمایه‌گذاری عاطفی در آن است. تحقیقات نشان می‌دهند که زوج‌هایی که سطح بالایی از تعهد شخصی دارند، ارتباطات بهتری برقرار می‌کنند، در حل تعارض‌ها موفق‌تر هستند و احساس امنیت بیشتری در رابطه دارند.
تعهد شخصی باعث می‌شود که افراد به جای تمرکز بر مشکلات، روی راه‌حل‌ها و بهبود رابطه کار کنند. همچنین، این نوع تعهد با افزایش همدلی، حمایت عاطفی و تلاش برای حفظ کیفیت رابطه همراه است. در مقابل، زوج‌هایی که تعهد شخصی پایینی دارند، بیشتر در معرض نارضایتی زناشویی و حتی جدایی قرار می‌گیرند.
تعهد اخلاقی احساس وظیفه اخلاقی برای حفظ ازدواج را شامل می‌شود، و تعهد ساختاری*به عواملی مانند محدودیت‌های اجتماعی و اقتصادی که فرد را در رابطه نگه می‌دارند، مربوط می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که تعهد شخصی بیشترین تأثیر را بر رضایت زناشویی دارد، در حالی که تعهد اخلاقی و ساختاری می‌توانند در شرایط خاص، مانند بحران‌های زناشویی، نقش مهمی ایفا کنند. همچنین، برخی تحقیقات به تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر شکل‌گیری تعهد زناشویی پرداخته‌اند، به‌ویژه در جوامعی که ازدواج به عنوان یک نهاد پایدار تلقی می‌شود.
این پرسشنامه سه بعد اصلی تعهد زناشویی را بررسی می‌کند:
- تعهد شخصی: میزان علاقه و تمایل فرد به ادامه رابطه زناشویی.
- تعهد اخلاقی: باور فرد به تقدس ازدواج و مسئولیت‌پذیری در حفظ رابطه.
- تعهد ساختاری: میزان وابستگی اجتماعی و مالی که فرد را به ادامه ازدواج ترغیب می‌کند.
اهمیت تعهد زناشویی
تعهد زناشویی یکی از عوامل کلیدی در پایداری و رضایت زناشویی محسوب می‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زوج‌هایی که تعهد بالاتری دارند، رضایت بیشتری از زندگی مشترک تجربه می‌کنند و کمتر در معرض طلاق قرار می‌گیرند. تعهد زناشویی نه‌تنها به حفظ رابطه کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش احساس امنیت و اعتماد میان زوجین می‌شود.
نحوه نمره‌گذاری پرسشنامه
این پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت طراحی شده است، به این معنا که پاسخ‌دهندگان باید میزان موافقت یا مخالفت خود را با هر سؤال مشخص کنند. نمره‌گذاری به صورت 1 تا 5 انجام می‌شود، به طوری که نمره بالاتر نشان دهنده تعهد زناشویی بیشتر است.
کاربردهای پرسشنامه
این ابزار در مطالعات روان‌شناسی و مشاوره خانواده کاربرد گسترده‌ای دارد. مشاوران و روان‌شناسان از این پرسشنامه برای بررسی موارد زیر استفاده می شود:
- ارزیابی میزان تعهد زوجین قبل از ازدواج
- شناسایی مشکلات تعهدی در روابط زناشویی
- برنامه‌ریزی برای بهبود روابط زوجین
عوامل مؤثر بر تعهد زناشویی
بر اساس مدل آدامز و جونز، تعهد زناشویی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد:
عشق و رضایت زناشویی: زوج‌هایی که از رابطه خود رضایت دارند، تعهد بیشتری نشان می‌دهند.
باورهای اخلاقی: اعتقاد به تقدس ازدواج نقش مهمی در حفظ تعهد دارد.
وابستگی اجتماعی و مالی: عواملی مانند فرزندان، مسائل مالی و فشارهای اجتماعی می‌توانند بر میزان تعهد تأثیر بگذارند.
نتیجه‌گیری
پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز یک ابزار ارزشمند برای سنجش میزان تعهد زوجین است. این پرسشنامه نه تنها به مشاوران و روان‌شناسان کمک می‌کند تا مشکلات تعهدی را شناسایی کنند، بلکه به زوجین نیز این امکان را می‌دهد که نقاط قوت و ضعف رابطه خود را بهتر درک کنند. تعهد زناشویی یکی از مهم‌ترین عوامل در پایداری و موفقیت ازدواج است و استفاده از ابزارهای معتبر مانند پرسشنامه آدامز و جونز می‌تواند به بهبود کیفیت روابط کمک کند.
منابع:
https://www.psychologytoday.com
https://www.academia.edu
