آیا لکانمب می تواند آلزایمر را درمان کند؟

لکانمب یا لکانماب  که با نام تجاری Leqembi فروخته می شود، یک داروی آنتی بادی مونوکلونال است که برای درمان بیماری آلزایمر استفاده می شود. لکانماب از طریق انفوزیون داخل وریدی به بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف یا زوال عقل خفیف داده می شود.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) اخیراً داروی لکانمب lecanemab که پیشرفت علائم آلزایمر (AD) را کاهش می دهد، تأیید کرده است. این دارو که به صورت داخل وریدی تجویز می شود، یک آنتی بادی مونوکلونال است که بتا آمیلوئید، یکی از دو پروتئینی را که در مغز تجمع می یابد، حذف می کند.

تجمع آمیلوئید بیش از یک دهه قبل از شروع علائم زوال عقل شروع می شود. پروتئین دیگر، تاو، اندکی قبل از ظهور علائم بالینی در مغز تجمع می یابد. در ادامه به بررسی های انجام شده در خصوص کاهش علائم آلزایمر با استفاده از داروی لکانمب lecanemab می پردازیم.

لکانمب و کاهش سطح بتا آمیلوئید

نتایج یک کارآزمایی بالینی که اخیرا در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است، اثربخشی لکانمب lecanemab را در کاهش سطوح بتا آمیلوئید در مغز (که توسط توموگرافی انتشار پوزیترون [PET] اندازه‌گیری می‌شود) و کاهش پیشرفت علائم آلزایمر را نشان داد. مطالعات روی لکانماب lecanemab نشان داد که این دارو پیشرفت بیماری را تا یک سال یا بیشتر کند می کند.

اگرچه لکانمب lecanemab پیشرفت بیماری را در کارآزمایی کند کرد، اما عوارض جانبی داشت. تجزیه و تحلیل داده‌های کارآزمایی قبلی لکانمب lecanemab نشان داد که بیماران با علائم آلزایمر خفیف‌تر مزایای بیشتری از این دارو را تجربه کردند. در حال حاضر، آزمایش‌های خونی در حال انجام هستند که می‌توانند به تعیین اینکه آیا یک فرد قبل از نشان دادن علائم بالینی، تغییراتی در مغز مرتبط با آلزایمر دارد یا خیر. چنین آزمایش‌های خونی ممکن است به پیش‌بینی زمان شروع علائم کمک کند. این احتمال وجود دارد که شروع درمان ضد آمیلوئید قبل از بروز علائم در به تاخیر انداختن ظهور و یا پیشرفت علائم موثرتر باشد.

لکانماب و نقش تاو غیر طبیعی

همانطور که قبلا ذکر شد، بتا آمیلوئید یکی از دو پروتئینی است که با شروع آلزایمر در مغز تجمع می یابد. تاو پروتئین دیگری است که در بیماری آلزایمر نقش دارد. علاوه بر داروهایی مانند لکانمب lecanemab که آمیلوئید را در مغز کاهش می دهد، داروهایی که به تاو غیرطبیعی حمله می کنند نیز در مراحل اولیه بررسی هستند. تجمع تاو ممکن است باعث انحطاط مغز و علائم بالینی شود.

آیا ممکن است با شروع درمان چند سال قبل از شروع علائم با ترکیبی از داروهایی که تجمع آمیلوئید را معکوس می کند و به تاو حمله می کند، از علائم بیماری آلزایمر جلوگیری کرد یا به طور قابل توجهی آن را به تعویق انداخت؟ چنین استراتژی در حال حاضر در یک کارآزمایی بالینی با افرادی که به شکل ارثی آلزایمر دارند مورد مطالعه قرار گرفته است.

اگر چنین رویکردی موفقیت آمیز باشد، ممکن است به پیشگیری یا تأخیر قابل توجهی از شروع علائم آلزایمر نزدیک شده باشیم. مانند سایر اختلالات، ممکن است وقتی افراد به سن 50 سالگی می رسند، غربالگری گسترده ای از طریق آزمایش خون انجام شود. اگر چنین آزمایشاتی نشان دهنده آلزایمر پیش علامت باشد، می توان درمان(های) پیشگیرانه را آغاز کرد. این نه تنها می تواند افراد را از یک بیماری ویرانگر نجات دهد، بلکه می تواند خانواده های آنها را از عوارض جدی جسمی، مالی و عاطفی مراقبت از عزیزانی که از زوال عقل رنج می برند، نجات دهد.

عوارض جانبی لکانمب چیست؟

همه داروها عوارض جانبی دارند. مانند سایر درمان های ضد آمیلوئید در این دسته از داروها، lecanemab عوارض جانبی دارد. Lecanemab می تواند واکنش های آلرژیک جدی ایجاد کند. شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده واکنش های مربوط به انفوزیون، ناهنجاری های تصویربرداری مرتبط با آمیلوئید (ARIA) و سردرد بود. اینها همه عوارض جانبی احتمالی لکانماب نیستند و افراد باید با پزشک خود صحبت کنند تا یک برنامه درمانی مناسب برای آنها ایجاد کنند، از جمله ارزیابی مزایا و خطرات همه درمان های تایید شده.