دانلود پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس DASS 21

پرسشنامه DASS-21 ، پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس یک ابزار خود گزارشی است که برای سنجش شدت علائم عاطفی منفی در سه حوزه افسردگی، اضطراب و استرس طراحی شده است. این پرسشنامه توسط **لاویبوند** در سال ۱۹۹۵ به عنوان نسخه کوتاه شده مقیاس اصلی DASS-42 توسعه یافت و به دلیل کارایی و اعتبار روانسنجی، در محیطهای بالینی و پژوهشی به طور گسترده استفاده می شود .

پرسشنامه DASS-21  شامل ۲۱ سوال است که به طور مساوی به سه خرده مقیاس تقسیم می شود:

۱. **افسردگی**: علائمی مانند ناامیدی، کاهش علاقه به فعالیتها و احساس پوچی را می سنجد (سوالات ۳، ۵، ۱۰، ۱۳، ۱۶، ۱۷، ۲۱) .

۲. **اضطراب**: بر واکنشهای فیزیولوژیک مانند لرزش، تنگی نفس و ترس غیرمنطقی تمرکز دارد (سوالات ۲، ۴، ۷، ۹، ۱۵، ۱۹، ۲۰) .

۳. **استرس**: شامل علائمی مانند تحریک پذیری، تنش و مشکل در آرامش است (سوالات ۱، ۶، ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۸) .

هر سوال بر اساس مقیاس لیکرت چهار درجه ای (۰: اصلاً تا ۳: همیشه) پاسخ داده می شود. پس از جمع نمرات هر خرده مقیاس، نمره نهایی با ضرب در ۲ محاسبه می شود تا با نسخه اصلی DASS-42 هماهنگ شود .

بر اساس جدول استاندارد لاویبوند، نمرات پرسشنامه DASS-21 به پنج سطح تقسیم میشوند:

– **افسردگی**: نرمال (۰-۹)، خفیف (۱۰-۱۳)، متوسط (۱۴-۲۰)، شدید (۲۱-۲۷)، بسیار شدید (۲۸+).

– **اضطراب**: نرمال (۰-۷)، خفیف (۸-۹)، متوسط (۱۰-۱۴)، شدید (۱۵-۱۹)، بسیار شدید (۲۰+).

– **استرس**: نرمال (۰-۱۴)، خفیف (۱۵-۱۸)، متوسط (۱۹-۲۵)، شدید (۲۶-۳۳)، بسیار شدید (۳۴+) .

این طبقه بندی به متخصصان کمک می کند تا شدت علائم را شناسایی و مداخلات مناسب را طراحی کنند. با این حال، تفسیر نتایج باید توسط روانپزشک انجام شود، زیرا نمرات بالا لزوماً به معنای تشخیص اختلال نیستند .

– **پایش درمان**: از آنجا که DASS-21 می تواند تغییرات علائم را در طول زمان ارزیابی کند، برای نظارت بر اثربخشی درمان مفید است .

– **تحقیقات**: در مطالعات جمعیت شناسی (مانند بررسی تأثیر همه گیری کووید-۱۹ بر سلامت روان) استفاده شده است .

– **غربالگری سریع**: اجرای آن تنها ۱۰ دقیقه طول می کشد و برای شناسایی اولیه افراد در معرض خطر مناسب است .

– **عدم ارزیابی افکار خودکشی**:  پرسشنامه DASS-21  علائم مرتبط با خودکشی را بررسی نمی کند که برای ارزیابی کامل ضروری است .

– **وابستگی به خودگزارشی**: ممکن است تحت تأثیر سوگیری های فردی (مانند تمایل به پاسخهای اجتماعی مطلوب) قرار گیرد.

– **عدم تشخیص اختلالات خاص**: نمرات بالا نشان دهنده وجود علائم است، اما برای تشخیص اختلالات خاص (مانند اختلال اضطراب فراگیر) کافی نیست .

مطالعات متعدد اعتبار پرسشنامه DASS-21 را تأیید کرده اند. برای مثال، در ایران، پژوهش سامانی و جوکار (۱۳۸۶) ضریب آلفای کرونباخ را برای خرده مقیاسهای افسردگی، اضطراب و استرس به ترتیب ۰.۸۱، ۰.۷۴ و ۰.۷۸ گزارش کردند . همچنین در نسخه چینی، ضریب پایایی کل ۰.۹۲ و همبستگی با ابزارهای مشابه (مانند پرسشنامه بک) تأیید شده است .

پرسشنامه DASS-21 به عنوان یک ابزار کوتاه و معتبر، نقش کلیدی در شناسایی و پایش علائم افسردگی، اضطراب و استرس ایفا می کند. با این حال، استفاده از آن باید در کنار مصاحبه های بالینی و ارزیابی های جامع باشد تا از دقت تشخیص اطمینان حاصل شود. این ابزار نه تنها در محیط های درمانی، بلکه در پژوهش های روانشناختی نیز به عنوان معیاری استاندارد پذیرفته شده است .